sách trình bày các chủ đề phái sinh từ chủ đề chính (tự chúng cũng có
những tiêu đề, như trường hợp trong cuốn Nhân đạo, quá nhân đạo, Bên kia
cái thiện và cái ác, Hoàng hôn của các thần tượng, hoặc được đánh số). Một
số chủ đề phái sinh ấy được phân bố theo chiều đứng (nghĩa là: từng phần
ưu tiên trình bày chủ đề được xác định bởi tiêu đề của phần đó) trong khi
các chủ đề khác đi xuyên qua suốt cả cuốn sách. Như vậy đã hình thành
một kết cấu vừa được phân khớp tối đa (chia thành nhiều đơn vị tương đối
tự trị) vừa thống nhất tối đa (cùng các chủ đề ấy trở lại thường xuyên). Ðấy
cũng đồng thời là một kết cấu mang một cảm quan kỳ lạ về nhịp điệu cơ sở
trên khả năng đan xen các chương dài và ngắn: như, chẳng hạn, chương thứ
tư trong cuốn Bên kia cái thiện và cái ác đặc biệt chỉ gồm các châm ngôn
rất ngắn (một thứ giải trí, một kiểu khúc scherzo). Nhưng nhất là: đấy là
một kết cấu hoàn toàn không cần những đoạn lấp cho đầy, những đoạn nối,
những đoạn yếu, và ở đó độ căng không bao giờ giảm thiểu bởi người ta
thấy các tư tưởng đang chạy đến "từ bên ngoài, từ trên cao hay từ bên dưới,
như những biến cố, như những cú sét đánh".
13.
Nếu tư tưởng của một nhà triết học gắn chặt với tổ chức hình thức văn bản
của ông đến vậy, tư tưởng đó có thể nào tồn tại bên ngoài văn bản ấy? Có
thể trích chiết tư tưởng của Nietzche ra ngoài văn xuôi của Nietzche
không? Chắc chắn là không. Tư tưởng, biểu đạt, kết cấu không thể tách rời
nhau. Ðiều có hiệu lực đối với Nietzche, có giá trị nói chung không? Nghĩa
là: có thể nói rằng tư tưởng (ý nghĩa) của một tác phẩm luôn luôn và về
nguyên tắc là không thể tách rời với kết cấu không?
Rất kỳ lạ, là không, không thể nói như vậy. Trong một thời gian dài, trong
âm nhạc, tính độc đáo của một nhà soạn nhạc chỉ là do phát kiến giai điệu -
hòa âm của anh mà, có thể nói, anh phân phối trong các mô hình kết cấu
không hề phụ thuộc vào anh, ít nhiều chúng đã được thiết lập trước rồi: các
bản nhạc lễ, các tổ khúc baroque, các concerti baroque v.v. Các phần khác
nhau của chúng được xếp đặt theo một thứ tự do truyền thống định trước,
đến mức, chẳng hạn, với sự đều đặn của một chiếc đồng hồ, tổ khúc bao
