cũng chẳng hề có tội như ông?
Theo Alexandre Vialatte (Lịch sử bí mật của cuốn Vụ án, 1947), vụ án
trong cuốn tiểu thuyết của Kafka là vụ án mà Kafka tiến hành đối với chính
mình, K. chỉ là cái tôi khác của ông: "Kafka đã cắt đứt lời hứa hôn của ông
với Felice, và ông bố vợ tương lai đã đến từ Malmo nhằm xét xử kẻ có tội.
Căn phòng khách sạn Ascanie, nơi diễn ra cảnh đó (tháng 7-1914) gây cho
Kafka ấn tượng một tòa án [...] Ngày hôm sau ông bắt tay viết Trại trừng
giới và Vụ án. Tội ác của K., chúng ta không biết, và đạo lý thông thường
miễn tội cho y. Tuy nhiên sự "vô tội" của y thật quỷ quái [...] K. đã vi phạm
một cách bí hiểm những luật lệ của một thứ công lý bí hiểm chẳng hề giống
chút nào với công lý của chúng ta [...] Quan tòa là tiến sỹ Kafka, bị cáo là
tiến sỹ Kafka. Ông nhận tội là đã vô tội một cách quỷ quái."
Trong vụ án thứ nhất (vụ án đã được Kafka kể lại trong cuốn tiểu thuyết
của ông) tòa án kết tội K. mà không chỉ ra tội. Các nhà Kafka học không hề
ngạc nhiên là người ta có thể kết tội một ai đó mà không nói vì sao và
chẳng vội ngẫm nghĩ về sự hiền minh và vẻ đẹp của phát minh chưa từng
có ấy. Thay vào đó, họ lại đi đóng vai các công tố viên trong một vụ án mới
tự họ khởi kiện đối với K., lần này cố tìm cho ra tội lỗi thật của bị cáo.
Brod: hắn ta không có khả năng yêu! Goldstuker: hắn đã đồng tình để cho
cuộc đời mình bị máy móc hóa! Vialatte: hắn phá bỏ cuộc hứa hôn! Phải kể
cho họ cái công này: vụ án của họ kết tội K. cũng đầy tính Kafka như vụ
thứ nhất. Bởi nếu trong vụ án thứ nhất K. bị kết tội không vì cái gì cả, thì
trong vụ thứ hai, hắn bị kết tội vì bất cứ cái gì, tức cũng hệt như nhau bởi vì
trong cả hai trường hợp có một điều rõ ràng: K. có tội không phhải vì hắn
đã mắc một tội lỗi mà vì hắn đã bị kết tội. Hắn đã bị kết tội, vậy thì hắn
phải chết.
Tội lỗi hóa
Chỉ có một phương pháp để hiểu các tiểu thuyết của Kafka. Ðọc chúng như
người ta đọc tiểu thuyết. Thay vì tìm trong nhân vật K. chân dung của tác
giả và trong những lời nói của K. một thông điệp bí ẩn được mã hóa, cứ
theo dõi một cách chăm chú ứng xử của các nhân vật, lời nói của họ, ý nghĩ
