NHỮNG DI CHÚC BỊ PHẢN BỘI - Trang 175

thủ cái đạo lý nó ban bố.
Ðạo lý của sự ngây ngất trái ngược với đạo lý của vụ án; dưới sự che chở
của nó mọi người làm tất cả những gì mình muốn: mỗi người có thể mút
ngón tay thoải mái, từ lúc sơ sinh cho đến bậc tú tài, và đấy là một sự tự do
không ai chịu từ bỏ; cứ nhìn quanh ta trong tàu điện ngầm mà xem; ngồi,
đứng, ai cũng nhét ngón tay vào một cái lỗ nào đó trên mặt mình; lỗ tai, lỗ
mũi, lỗ miệng; chẳng ai cảm thấy người khác đang nhìn mình và mỗi người
đều nghĩ đến việc viết một cuốn sách để có thể nói lên cái tôi chẳng hề
giống ai và duy nhất đang ngoáy mũi của mình; chẳng ai lắng nghe ai, mọi
người đều viết và mỗi người đều viết như khi người ta nhảy rock: một
mình, cho mình, chăm chú vào chính mình, tuy nhiên lại làm các cử động
giống như những người khác. Trong cái tình thế quy ngã chủ nghĩa đồng
đều hóa đó, cảm giác tội lỗi không còn đóng vai trò giống như ngày xưa
nữa; các tòa án vẫn làm việc, nhưng chúng chỉ duy nhất say mê có quá khứ;
chúng chỉ nhằm vào các thế hệ đã già hay đã chết. Các nhân vật của Kafka
bị tội lỗi hóa vì uy quyền của ông bố; chính vì bố anh ta bỏ rơi anh ta mà
nhân vật của truyện Bản án phải nhảy xuống sông tự vẫn; cái thời đó đã hết
rồi; trong thế giới của nhạc rock, người ta đã trút lên vai người bố một gánh
nặng tội lỗi lớn cho đến nỗi, đã từ lâu lắm, ông cho phép mọi thứ. Những
kẻ không thể mắc tội nhảy múa.
Mới đây, hai thiếu niên đã giết chết một linh mục: tôi nghe bình luận trên
vô tuyến truyền hình; một vị linh mục khác nói, giọng run run vì thông
cảm: "Phải cầu nguyện cho vị linh mục, là nạn nhân của sứ mệnh của mình:
ông chuyên lo về giới trẻ. Nhưng cũng phải cầu nguyện cho hai cậu thiếu
niên; chúng cũng là nạn nhân: của cái xung năng của chúng."
Khi tự do tư tưởng, tự do của các từ, các thái độ, các lời nói đùa, các suy tư,
các ý nghĩ nguy hiểm, các khiêu khích trí tuệ co lại dần, bị sự cảnh giác của
tòa án của chủ nghĩa bảo thủ chung canh giữ, thì tự do của các xung năng
lớn dần lên. Người ta truyền giảng sự nghiêm khắc đối với tội lỗi về tư duy;
người ta truyền giảng sự tha thứ đối với những tội ác phạm phải trong sự
ngây ngất cảm tính.