mình! Brod đã không tận dụng vị thế phi - Séc của ông để chuyển Janacek
vào ngữ cảnh lớn, ngữ cảnh thế giới của âm nhạc châu Âu, nơi duy nhất
ông có thể được bảo vệ và hiểu; Max nhốt ông trở lại trong phạm vi quốc
gia của ông, cắt ông ra khỏi âm nhạc hiện đại, và khóa chặt tình trạng cô
lập của ông. Những giải thích đầu tiên dính chặt vào một tác phẩm, nó sẽ
không rẫy chúng ra được. Cũng như tư tưởng của Brod sẽ còn in dấu mãi
trong tất cả những gì viết về Kafka, Janacek sẽ còn phải gánh mãi sự tỉnh lẻ
hóa mà các đồng bào của ông bắt ông phải chịu và Brod đã xác nhận.
Thật khó hiểu, cái ông Brod. Ông yêu Janacek; chẳng có ẩn ý nào dắt dẫn
ông, chỉ có ý thức về sự công bằng; ông đã yêu Janacek vì cái cốt yếu của
ông ấy, vì nghệ thuật của ông ấy. Nhưng nghệ thuật đó, ông không hiểu.
Tôi chẳng bao giờ lần đến cùng được bí mật của Brod. Và Kafka? Ông đã
nghĩ gì? Trong nhật ký của mình viết năm 1911, ông kể: một hôm, cả hai,
họ đến thăm một họa sỹ lập thể, Willi Nowak, ông này vừa hoàn thành một
loạt chân dung Brod, in litô; theo lối như ta đã biết ở Picasso, bức vẽ thứ
nhất còn giống, trong khi các bức khác, Kafka nói, càng về sau càng xa với
nguyên mẫu, để cuối cùng đi đến một thứ trừu tượng cùng cực. Brod lúng
túng; ông không thích những bức vẽ ấy, trừ bức đầu, bức hiện thực, trái lại,
khiến ông rất thích, bởi vì, Kafka viết với một chút mỉa mai âu yếm, "ngoài
cái giống ông ra, lại còn có thêm những nét cao quý và bình thản quanh
miệng và mắt..."
Brod hiểu chủ nghĩa lập thể cũng kém như hiểu Kafka và Janacek. Trong
khi làm tất cả để giải thoát họ ra khỏi sự cô lập xã hội, ông lại xác nhận sự
cô đơn mỹ học của họ. Bởi lòng trung thành của ông đối với họ có nghĩa là:
ngay cả những người yêu mến họ, tức thuận lợi hơn cả trong việc hiểu họ,
cũng xa lạ với nghệ thuật của họ.
6.
Tôi luôn sửng sốt về sự ngạc nhiên do cái quyết định (người ta bảo như
vậy) của Kafka muốn hủy hết toàn bộ tác phẩm của mình, gây ra. Cứ như
một quyết định như vậy là phi lý một cách tiên nghiệm rồi. Cứ như một tác
giả không thể có đủ lý do để mang theo cùng mình tác phẩm của mình
