ung thư đã phát triển nặng, đang cố che mặt mình đi. Và, đột nhiên tôi có
cảm giác gặp lại đúng cái ác đã khiến tôi chạy trốn khỏi đất nước tôi; tôi
thấy việc phát thanh trên đài những cuộc chuyện trò của Prochazka và tấm
ảnh một ca sỹ sắp chết đang phải che mặt mình đi dường như thuộc về cùng
một thế giới; tôi tự nhủ rằng việc tiết lộ đời sống riêng tư của người khác,
khi nó trở thành thói quen và quy tắc, đưa chúng ta vào một thời đại mà
cuộc được thua lớn nhất là sự sống sót hay biến mất của cá nhân.
9.
Ở Ailen hầu như không có cây, và những cái cây có ở đó đều ở các nghĩa
trang; cứ như không có những người chết mà không có cây, cứ như không
có cây mà không có người chết. Người ta không trồng chúng bên cạnh mộ,
như ở vùng trung Âu tình tứ, mà ngay chính giữa mộ để cho người đi qua
buộc phải hình dung những cái rễ, ở bên dưới, đâm xuyên qua thân thể. Tôi
đi dạo cùng với Elvan D. trong nghĩa trang Reykjavik; ông dừng lại trước
một nấm mộ nơi có một cái cây còn nhỏ; người ta mới chôn người bạn của
ông, chưa đầy một năm trước; ông cao giọng nhắc lại kỷ niệm về bạn: cuộc
sống riêng tư của anh có một bí mật, hẳn là về chuyện tình dục. "Vì những
chuyện bí mật thường gợi lên một sự tò mò kích thích, vợ tôi, các con gái
tôi, những người chung quanh tôi cứ đòi tôi nói với họ về chuyện đó. Ðến
mức, từ đó, quan hệ của tôi với vợ tôi xấu đi. Tôi không thể tha thứ cho bà
về cái tính tò mò gây gổ của bà, bà thì lại không thể tha thứ cho sự im lặng
của tôi, cho là tôi không tin bà". Rồi ông cười và: "Tôi chẳng lộ gì hết", ông
nói. "Bởi vì tôi chẳng có gì để lộ cả. Tôi đã tự cấm mình không được muốn
biết những bí mật của bạn tôi và tôi không biết chúng." Tôi lắng nghe ông,
như bị mê hoặc: từ thời thơ ấu tôi đã nghe nói rằng bạn là người ta chia xẻ
những điều bí mật và thậm chí là người có quyền, nhân danh tình bạn, đòi
được biết các bí mật ấy. Ðối với người bạn Ailen của tôi, tình bạn là khác:
là làm một người gác cổng trước cánh cổng nơi bạn mình cất giấu cuộc
sống riêng tư của anh; là làm người không bao giờ mở cánh cửa ấy ra; là
người sẽ không cho phép bất cứ ai mở cánh cửa ấy.
