NHỮNG DI CHÚC BỊ PHẢN BỘI - Trang 33

đồng thời ông cũng sáng tạo ra khoa Kafka-học. Dẫu các nhà Kafka-học
muốn tách xa khỏi người cha của mình, họ vẫn không bao giờ ra khỏi được
vùng đất ông đã giới hạn cho họ. Dẫu các bài viết của họ có đạt tới số
lượng mênh mông, thì khoa Kafka-học, bằng vô số biến tấu, vẫn luôn triển
khai nguyên một suy lý ấy, một sự tư biện ấy, càng ngày càng không còn
dính dáng đến tác phẩm của Kafka, chỉ tự lấy mình mà nuôi sống mình.
Bằng vô số lời tựa, lời bạt, ghi chú, tiểu sử, chuyên khảo, hội thảo đại học
và luận đề, nó sản sinh ra và gìn giữ hình ảnh của Kafka, cho đến nỗi người
tác giả mà độc giả biết đến dưới cái tên Kafka không còn là Kafka nữa mà
là Kafka đã được Kafka-học hóa.
Tất cả những gì người ta viết về Kafka không phải là Kafka-học. Ðịnh
nghĩa Kafka-học như thế nào đây? Bằng một sự trùng ngôn: khoa Kafka-
học là luận văn nhằm Kafka-học hóa Kafka. Nhằm thay thế Kafka bằng
Kafka đã Kafka-học hóa:
Noi gương Brod, khoa Kafka-học xem xét các cuốn sách của Kafka không
phải trong bối cảnh lớn của lịch sử văn học (của lịch sử tiểu thuyết châu
Âu) mà gần như riêng trong bối cảnh nhỏ tiểu sử. Trong chuyên khảo của
mình, Boisdeffre và Albérès viện ra việc Proust từ chối cắt nghĩa nghệ
thuật bằng tiểu sử, nhưng chỉ để nói rằng Kafka đòi hỏi một ngoại lệ đối
với quy tắc này, các cuốn sách của ông “không thể tách rời với con người
ông. Dẫu anh ta tên là Joseph K., Rohan, Samsa, Nhân viên đo đạc,
Bendemann, Joséphine nữ ca sỹ, Người nhịn ăn hay Người làm trò đu, nhân
vật trong các cuốn sách của ông chẳng là ai khác ngoài chính ngay
Kafka.”Tiểu sử là chiếc chìa khoá chính để hiểu ý nghĩa của tác phẩm. Còn
tệ hơn: ý nghĩa duy nhất của tác phẩm là làm một chiếc chìa khoá để hiểu
tiểu sử.
Noi gương Brod, dưới ngòi bút của các nhà Kafka-học, tiểu sử của Kafka
trở thành khoa thánh tích; lối cường điệu không thể quên được của Roman
Karst khi ông kết thúc ở cuộc hội thảo tại Liblice năm 1963: “Franz Kafka
đã sống và đã đau khổ vì chúng ta!”. Nhiều khoa thánh tích khác nhau: tôn
giáo; vô thần: Kafka, kẻ tuẫn đạo của cô đơn; phái tả: Kafka “chuyên cần”
dự các cuộc họp của những người vô chính phủ và “rất chăm chú theo dõi