NHỮNG DI CHÚC BỊ PHẢN BỘI - Trang 80

rằng, bà nhốt chặt tâm hồn mình lại sau hàm răng nghiến chặt, để che giấu
nó đối với anh."
Các từ "cái vòi của một con vật", "tấm kính" có mặt ở đây không phải để,
bằng một so sánh, gợi lên một hình ảnh thị giác về cảnh tượng, mà để nắm
bắt tình thế hiện sinh của Esch, ngay cả trong lúc làm tình, vẫn bị cách biệt
một cách không thể giải thích được (như bằng một tấm kính) với người tình
của anh và không thể chiếm được tâm hồn bà (bị cầm tù sau hàm răng
nghiến chặt). Tình thế khó nắm bắt được, hoặc chỉ có thể nắm bắt được
bằng một ẩn dụ.
Ở đoạn mở đầu chương IV cuốn Lâu đài, có một cuộc giao hợp thứ hai của
K. và Freida; cảnh này cũng được diễn tả trong mỗi một câu (câu - ẩn dụ),
mà tôi ứng tác dịch cố gắng trung thành đến mức tối đa: "Cô tìm một cái gì
đó và anh tìm một cái gì đó, hung dữ, nhăn nhó, đầu người này ấn sâu vào
ngực người kia họ tìm, và siết chặt lấy nhau, và thân thể họ chồm lên không
làm cho họ quên mà nhắc họ nhớ bổn phận phải tìm, như những con chó
tuyệt vọng đào bới đất họ đào bới thân thể họ, và thất vọng không cứu chữa
được, để lấy thêm một hạnh phúc cuối cùng, đôi lúc họ lướt rộng lưỡi lên
mặt nhau."
Cũng như các từ - chìa khóa trong ẩn dụ về lần giao hợp thứ nhất là "xa lạ",
"sự xa lạ", ở đây các từ - chìa khóa là "tìm", "đào bới". Các từ ấy không
biểu đạt một hình ảnh thị giác sẽ trôi đi, mà là một tình thế hiện sinh khó tả
nên lời. Khi David dịch: "như những con chó thọc sâu một cách tuyệt vọng
các móng vuốt của chúng vào nền đất, họ thọc sâu các móng tay của họ vào
thân thể nhau", ông không chỉ không trung thành (Kafka không hề nói đến
móng vuốt cũng như móng tay thọc sâu), ông còn chuyển ẩn dụ từ lĩnh vực
hiện sinh sang lĩnh vực mô tả thị giác; như vậy ông đứng ở một mỹ học
khác với mỹ học của Kafka.
(Sự chênh lệch mỹ học ấy càng rõ hơn trong đoạn cuối của câu: Kafka nói:
"[sie] fuhren manchmal ihre Zungen breit uber des anderen Gesicht" - "đôi
lúc họ lướt rộng lưỡi trên mặt"; điều ghi nhận chính xác và trung tính ấy ở
David biến thành cái ẩn dụ ấn tượng chủ nghĩa này: "họ đào bới vào mặt
nhau bằng những cú lưỡi".)