Hình 4-6: Chỉ là người Hỏa tinh bình thường của bạn trên đường.
Rõ ràng là không chỉ riêng tôi chú ý đến những đoạn quảng cáo
chứng thực “ngẫu nhiên” ngày nay. Nhà văn trào phúng Dave Barry đã
ghi lại sự thịnh hành này và đặt cho họ cái tên Người tiêu dùng từ Hỏa
tinh, một cụm từ tôi rất thích và cũng bắt đầu sử dụng. Cụm từ này nhắc
nhở tôi về thói quen mua sắm của mình, chắc chắn tôi sẽ bỏ qua sở thích
của những người đến từ một hành tinh khác.
Tất nhiên, chúng ta không muốn tin rằng hành động của những người
khác sẽ điều khiển hành vi của mình – đặc biệt trong tình huống quan trọng
đến mức cần đảm bảo sự điều tra cá nhân về những thuận lợi và khó khăn,
hay ở đó chúng ta là những chuyên gia – nhưng chúng ta thật sự mong
muốn có thể tin tưởng vào thái độ của những người khác và có thể coi đó là
nguồn thông tin chắc chắn trong rất nhiều hoàn cảnh. Nhưng, nếu trong
những trường hợp đó, chúng ta không thể tin tưởng vào độ chắc chắn của
thông tin vì ai đó đã bóp méo bằng chứng, chúng ta nên sẵn sàng phản ứng
lại. Trong những trường hợp như vậy, tôi luôn cảm thấy mình bị điểu khiển.
Tôi vô cùng phẫn nộ với ý nghĩ mình bị đẩy vào một cái góc không thể
chấp nhận được từ những người có ý định hủy hoại một trong những hàng
rào của tôi chống lại sự quá tải của cuộc sống hiện đại. Và tôi thật sự cảm
thấy chính đáng khi xỉ vả những cố gắng của họ. Nếu bạn rơi vào trường
hợp giống tôi, bạn cũng nên làm vậy.
Ngoài trường hợp những lần các bằng chứng xã hội bị bóp méo có chủ ý,
cũng có những trường hợp nguyên tắc bằng chứng xã hội đều đặn lái chúng
ta đi sai hướng. Trong những trường hợp như vậy, một sai lầm tự nhiên,
ngây thơ cũng sẽ tạo ra một bằng chứng xã hội lan nhanh và có thể đẩy
chúng ta tới những quyết định sai lầm. Hiện tượng ngu dốt đa nguyên mà
trong đó một người đang trong tình trạng khẩn cấp không cảm thấy bất kỳ
lý do cảnh báo nào cũng là một ví dụ của quá trình này. Tuy nhiên, một
minh họa tốt nhất mà tôi biết lại có được từ câu chuyện của một sinh viên
của tôi, một cảnh sát tuần tra trên đường quốc lộ.
