42%). Thế nhưng họ lại đánh giá quá thấp về số người thực hiện yêu cầu
của người mặc đồng phục (63% so với kết quả là 92%).
Không có ý nghĩa rõ ràng như đồng phục nhưng cũng rất hiệu quả – một
loại trang phục khác vẫn thường nói lên địa vị quyền lực trong xã hội
chúng ta: những bộ com-lê sang trọng. Trang phục này cũng đạt hiệu quả
khá cao khi có thể giành được sự đồng thuận của những người hoàn toàn xa
lạ. Ví dụ, một nghiên cứu do Lefkowitz, Blake và Mouton tiến hành ở
Texas đã sắp xếp để một người đàn ông 31 tuổi vi phạm luật giao thông
nhiều lần khi qua đường trong lúc đèn đỏ. Một nửa số lần, ông mặc một bộ
com-lê vừa mới là và thắt cà-vạt để đi giao dịch; số lần còn lại, ông mặc
quần và áo sơ mi. Các nhà nghiên cứu nhìn từ xa và đếm xem có bao nhiêu
khách bộ hành đang chờ sang đường sẽ đi theo ông. Kết quả là số người đi
theo sau người đàn ông mặc com-lê gấp 3,5 lần số người không làm vậy.
Điều huyền bí là từ bộ com-lê sọc nhỏ.
Điều đáng chú ý là cả hai loại “trang phục” của quyền lực có rất nhiều
ảnh hưởng như ở thí nghiệm trên – đồng phục an ninh và com-lê giao dịch
– được những người có phong thái tự tin kết hợp khéo léo trong một vụ
gian lận gọi là âm mưu kiểm tra tài khoản ngân hàng. Đối tượng bị lừa của
những vụ lừa đảo như thế này có thể là bất cứ ai, nhưng chủ yếu là những
người già sống cô đơn. Vụ lừa đảo bắt đầu khi một người đàn ông xuất hiện
trước cửa nhà nạn nhân trong một bộ đồ sang trọng gồm quần, áo gi-lê và
áo vét tông. Bộ đồ mà anh ta đang mặc là thông điệp về sự đúng mực và
đáng kính trọng của anh ta. Chiếc áo sơ mi trắng rất đúng nghi thức; đôi
giày được trang trí bằng những lỗ nhỏ trên phần mũi và dọc hai bên sườn
sáng bóng lên. Bộ com-lê của anh ta không phải là mốt thời thượng mà
mang phong cách cổ điển: Ve áo rộng đúng 7 cm, không hơn không kém;
chất vải dày và bền mặc dù trời khá nóng; màu sắc nhẹ nhàng, có thể là
màu xanh da trời, màu xám hay màu đen.
Anh ta giới thiệu với nạn nhân tương lai của mình – có thể là một góa
phụ mà trước đó một hoặc hai ngày, anh ta đã bí mật theo dõi bà từ ngân
hàng trở về nhà – rằng anh ta là một chuyên gia kiểm tra của ngân hàng mà
