ỨNG PHÓ VỚI NGUYÊN TẮC UY QUYỀN
Một trong những phương pháp bảo vệ giúp chúng ta chống lại ảnh hưởng
của địa vị quyền lực là loại bỏ yếu tố bất ngờ của nó. Do nhìn nhận không
đúng về tác động bên trong của quyền lực (và các biểu hiện bên ngoài của
quyền lực) đối với hành động của chúng ta, cho nên ta luôn ở trong thế bất
lợi là không cẩn trọng với sự có mặt của các tác động này trong các tình
huống phải tuân thủ. Do vậy, một hình thức vâng lệnh chống lại vấn đề này
là sự nhận thức cao độ sức mạnh của quyền lực. Khi sự nhận thức này nhân
lên gấp đôi cùng với khả năng hiểu được các biểu tượng bên ngoài của
quyền lực có thể bị giả mạo dễ dàng thì các hướng giải quyết những tình
huống liên quan đến nỗ lực gây ảnh hưởng bằng quyền lực sẽ được bảo vệ
tốt nhất.
Cách này có vẻ đơn giản và nhờ nó, những hiểu biết về ảnh hưởng của
quyền lực sẽ giúp chúng ta chống lại tác động của nó. Nhưng vẫn còn sự
đồng thuận sai lầm – giống như sự cố hữu của mọi vũ khí ảnh hưởng:
chúng ta không nên muốn chống lại hoàn toàn trong mọi lúc. Thông
thường, những người có quyền lực biết mình đang nói về cái gì. Bác sĩ,
thẩm phán, ủy viên quản trị, những người lập pháp, v.v… đạt được vị trí
của mình nhờ những kiến thức và đánh giá ở trình độ cao. Do đó, như một
luật lệ, những chỉ dẫn của họ thườn đúng. Bí quyết là phải có khả năng
nhận biết mà không căng thẳng hay cảnh giác khi nào nên nhanh chóng
tuân theo mệnh lệnh, khi nào nên cưỡng lại.
Tự đặt ra cho mình hai câu hỏi sau đây có thể giúp bạn đạt được bí quyết
trên. Câu hỏi thứ nhất, khi ta đối diện với những thứ có vẻ như là sự cố
gắng gây ảnh hưởng của một người có quyền lực: “Người có quyền lực này
có phải là chuyên gia không?”. Câu hỏi này rất hữu ích vì nó tập trung sự
chú ý của chúng ta vào hai thông tin quyết định: bằng chứng đáng tin cậy
của quyền lực và sự thích hợp của chúng đối với chủ đề sắp tới. Hướng
theo cách đơn giản như thế này để có được bằng chứng của địa vị quyền
lực, chúng ta có thể tránh được những cái bẫy đồng thuận máy móc lớn.
Dưới đây là ví dụ minh họa.
