thường dựa vào sự sẵn có hay không của một thứ để nhanh chóng quyết
định chất lượng của nó.
Ngoài ra, khả năng đó của quy luật khan hiếm còn xuất phát từ một
nguồn thứ hai rất riêng biệt. Khi các cơ hội trở nên ít hơn, chúng ta sẽ để
mất tự do, mà ta lại ghét phải mất đi tự do vừa mới có. Mong muốn bảo vệ
đặc quyền mới được lập nên của chúng ta chính là tâm điểm của học thuyết
tâm lý phản kháng do nhà tâm lý học Jack Brehm xây dựng nhằm giải thích
phản ứng của con người đối với sự kiểm soát cá nhân bị thu hẹp. Theo như
học thuyết trên, khi sự lựa chọn tự do có hạn hay bị đe dọa, thì nhu cầu giữ
lại sự tự do cho mình khiến chúng ta thèm muốn lựa chọn đó (kể cả những
hàng hóa hay dịch vụ liên quan) hơn rất nhiều so với trước đây. Do vậy khi
sự khan hiếm ngày càng tăng lên – hay bất cứ một thứ gì khác – gây cản trở
đến lựa chọn ưu tiên của chúng ta đối với một thứ gì đó, chúng ta sẽ phản
kháng lại rào cản đó bằng cách muốn và cố gắng sử hữu món hàng đó hơn
bao giờ hết.
Toàn bộ học thuyết này, từ đầu đến cuối, cũng có thể linh động rất nhiều,
phần lớn tùy thuộc vào môi trường xã hội. Từ khu vườn tình yêu trẻ đến
khu rừng rậm của một cuộc khởi nghĩa vũ trang cho đến các loại hoa quả
bầy bán ở chợ, phần lớn hành vi của chúng ta có thể được giải thích bằng
việc kiểm tra sự phản kháng của tâm lý như thể một thứ vòng xoắn sẵn
sàng bật ra. Dù vậy, trước khi bắt đầu cuộc kiểm tra này, sẽ dễ dàng hơn
nếu biết được khi nào chúng ta thể hiện lần đầu tiên mong muốn đấu tranh
chống lại những hạn chế tự do.
Các nhà tâm lý học trẻ em đã truy nguyên xu hướng hành động như thế
này bắt đầu từ khi chúng ta bước vào tuổi thứ hai. Riêng năm này được các
cha mẹ coi là năm rắc rối. Hầu hết bố mẹ đều có thể làm chứng cho sự phát
triển rõ ràng ngày càng nhiều của hành vi trái ngược ở trẻ trong suốt giai
đoạn này. Trẻ hai tuổi dường như là bậc thầy trong việc phản kháng lại
những áp lực từ bên ngoài, đặc biệt là từ phía cha mẹ: bảo một đằng, chúng
làm một nẻo; cho chúng thứ đồ chơi này, chúng lại muốn thứ kia; bế chúng
