bằng những thứ tiếng khác nhau. Vậy các vị quan tâm đến lá thư nào?
- Chẳng phải ba lá thư giống nhau sao? Paganel ngạc nhiên
- Giống nhau, trừ một địa danh.
- Vậy thì ông hãy cho biết bản tiếng Pháp. - Glenarval nói - bản ấy ít bị
nước biển ăn mờ hơn và các lời giải thích của chúng tôi chủ yếu cũng dựa
vào đó.
- Bản ấy chính xác như sau:"Ngày 27 tháng 6 năm 1862, chiếc tàu ba cột
buồm "Britania" đi từ hải cảng Glasgow đã bị nạn ở cách Patagonia một
ngàn năm trăm hải lý, phía Nam bán cầu. Hai thủy thủ và thuyền trưởng
Grant đã thoát lên đảo Tabor.
- Sao? Paganel kêu to.
- Tại đây, Harry Grant tiếp tục, thường xuyên phải chịu đựng những thiếu
thốn cùng cực, họ đã bỏ thư này ở kinh độ 153° và vĩ độ 37"11 . Hãy đến
cứu giúp họ hoặc là họ sẽ chết.
Sau khi nghe từ "Tabor", Paganel bật đứng dậy và nỗi khùng lên:
- Sao lại là đảo Tabor" được? Đây là đảo Maria Thérésa kia mà!
- Hoàn toàn đúng như vậy, thưa ngài Paganel, - Harry Grant trả lời. - Trên
bản đồ bằng tiếng Pháp thì đó là "Tabor".
Vừa lúc ấy có ai đó vỗ mạnh vào vai Paganel làm ông chúi xuống. Công
bằng mà nói thì đây là lần đầu tiên thiếu tá đã vi phạm nguyên tắc tế nhị
nghiêm ngặt của mình và đã tặng Paganel cú đấm ấy.
- Thầy địa lý ! - Mac Nabbs nói đầy vẻ coi thường.
Nhưng Paganel thậm chí đã không cảm thấy cú đấm ấy. Cú đấm ấy có
nghĩa lý gì so với đòn đánh vào lòng tự trọng bác học của ông ta!
Như vậy là, theo lời ông kể về thuyền trưởng Grant, thì ông đã dần dần
tiến gần đến chân lý, Patagonia, Australie, New Zealand đối với ông đều là
những nơi chắc chắn xảy ra tai nạn. Những chữ rời rạc của từ Contin mà
lúc đầu ông giải thích là Continent ( lục địa) dần dần đã có nghĩa thật của
nó là Continuelle (thường xuyên). Indi lúc đầu có nghĩa là indiens (người
