Ông quay lại. Bà nhìn ông bằng đôi mắt vừa hoảng sợ vừa dịu dàng…
Từ ngày đó, Jacqueline bắt tay quán xuyến mọi việc. Nàng chưa hẳn là
khỏe mạnh, nhưng ít ra cũng có vẻ đã bình phục. Nàng buộc mình phải kiên
nghị và từ khi trở thành góa bụa, nàng tỏ ra cứng rắn, uy quyền; trước đây
không ai thấy nàng như thế. Nàng lo giáo dục hai con, chăm việc đạo một
cách vừa phải. Nàng cũng chăm việc từ thiện, cộng thêm một nụ cười.
Nhưng người ta cảm thấy, và nàng cũng tự thấy, có một thứ chai cứng, cái
phần bên trong đã chết rồi, như thân gỗ chết, nhựa không còn chảy nữa. Sự
khô cần đó chỉ chấm dứt về đêm, khi nàng nguyện cầu cho chồng nàng.
Nàng vẫn tới thăm cha Boudret. Có lần nàng nói:
- Con đã làm tất cả những gì cha khuyên dạy, con nghĩ là con sống đạo
nhưng không làm sao hòa được vào nỗi vui buồn thiên hạ. Tấm lòng nhân,
cái khả năng ưu ái đó, cũng phải được rèn luyện như khả năng của trí nhớ,
phải không cha ?
- Có khi, tạm thời thôi, con không được hưởng niềm vui ưu ái, nhưng
con có được niềm vui của phận sự. Cha trả lời.
Mà đúng vậy. Ở tuổi ba mươi, Jacqueline đang trở thành một con người
như thế.
Chăm lo cho một gia đình lớn như ở đây không phải chuyện nhẹ nhàng,
Noel biết ơn con dâu đã để ông được rảnh tay như trước đây. Bà Polant đã
trở thành một thử thư ký riêng của nàng.
Simon Lachaume thường lui tới, Noel lúc này cũng thấy cần có chàng
bên cạnh, và người ta đã xì xào rằng chàng đang chuẩn bị để trở thành con
