nằm bẹp dưới đất, anh ta dang hai cánh tay đập bình bịch xuống đất để mọi
người biết tình cảnh não nuột của anh; rồi nữa, anh còn đưa ra vô số những
ký hiệu để ai nấy hiểu rõ anh thể hiện một cách chính đáng hình ảnh một kẻ
khó tính luôn bịa ra đủ thứ chuyện chung quanh nỗi bực dọc của mình để
mua vui cho mọi người.
Vậy là một Tấn trò đời
thực sự, trong đó những sắc thái dục vọng
thường gặp nhất ngoài xã hội (hợm hĩnh, ta đây, ác ngầm, “ăn miếng trả
miếng”) luôn luôn may mắn bắt gặp ký hiệu rõ ràng nhất rất phù hợp để
biểu hiện và truyền cảm hứng rầm rầm đến tận cùng của phòng đấu. Ta
hiểu rằng đến mức độ ấy thì dục vọng có chính xác thực hay không chẳng
còn quan trọng nữa. Công chúng yêu cầu là yêu cầu hình ảnh của dục vọng,
chứ không phải là dục vọng bản thân nó. Trong đấu vật, vấn đề tính chân
thực chẳng hơn gì ở sân khấu, ở đây cũng như ở kia, người ta chờ đợi là
chờ đợi sự thể hiện bằng hình ảnh rõ ràng những tình huống tâm lý thường
là sâu kín. Dùng những ký hiệu bên ngoài để thể hiện nội tâm, dùng hình
thức để vắt kiệt nội dung, đó cũng chính là nguyên tắc của nghệ thuật cổ
điển toàn thắng. Đấu vật là sự bắt chước bộ tịch ngay tức thì, hiệu quả hơn
rất nhiều so với sự bắt chước bộ tịch trên sân khấu, bởi vì điệu bộ của đô
vật không cần bất cứ dẫn giải nào, bất cứ bài trí nào, nói tóm lại bất cứ hộ
tống nào để có vẻ như thật.
Vậy mỗi thời điểm của đấu vật giống như một phương trình đại số
ngay tức khắc cho thấy mối liên quan giữa nguyên nhân và kết quả rõ ràng.
Chắc chắn những người mê xem đấu vật đầu óc rất hào hứng khi nhìn thấy
cơ chế tâm lý vận hành hoàn hảo đến như vậy; có những đô vật, chẳng khác
diễn viên tài ba, mua vui cho mọi người ngang với một nhân vật của
Molière
, bởi họ thành công làm cho người ta đọc ngay ra được nội tâm của
họ: một đô vật với tính cách kiêu căng và lố lăng (như người ta bảo
Harpagon là một tính cách) là Armand Mazaud, luôn làm cho cả phòng đấu
vui nhộn nhờ thể hiện được những tính toán sát sao, đẩy đường nét các
động tác của mình lên đến cực điểm của sự biểu đạt, đem đến cho trận đấu
của anh ta cái sôi nổi và chính xác của một cuộc đại tranh luận kinh viện
