học, mà cái đích phải đạt là thắng lợi vênh vang và chẳng ai bắt bẻ được về
mặt hình thức.
Công chúng được chứng kiến là chứng kiến cảnh tượng lớn về nỗi
Đau đớn, sự Thất bại và cái Công lý. Đấu vật trình diễn nỗi đau đớn của
con người với tất cả sự khuếch đại của các mặt nạ bi kịch: đô vật đau đớn
do bị rơi vào tình thế quái ác (một cánh tay bị vặn, một cẳng chân bị kẹt)
phô ra dáng vẻ tột cùng của Đau khổ; như tượng Đức Bà Pièta nguyên
thuỷ, anh ta để mọi người nhìn thấy bộ mặt méo xệch vì đau đớn không sao
chịu nổi của mình. Người ta hiểu rằng trong đấu vật, ngượng nghịu sẽ là lạc
lõng, vì nó trái với việc phô bày cảnh tượng một cách tự nguyện, trái với
cuộc Triển lãm sự Đau đớn, nó chính là tính mục đích của trận đấu. Vì vậy
tất cả các hành vi phát sinh ra đau khổ đều gây ấn tượng mạnh một cách
đặc biệt, giống như động tác của người làm trò ảo thuật giơ những quân bài
lên rất cao: người ta sẽ không hiểu được sự đau đớn nếu không thấy nguyên
nhân rõ ràng; một động tác thật sự tàn ác mà kín đáo là vi phạm những luật
lệ không thành văn của đấu vật và sẽ chẳng có hiệu quả gì đến mọi người,
giống như một động tác vô nghĩa lý hoặc vô tích sự. Trái lại, nỗi đau đớn
phải tỏ ra đau đớn gấp bội và đau đớn thật sự, bởi vì phải làm cho ai nấy
chẳng những thấy rõ anh ta đau đớn, mà nhất là còn phải hiểu tại sao anh ta
đau đớn. Cái thế mà các võ sĩ đấu vật gọi là thế kìm kẹp, nghĩa là một thế
bắt đối thủ phải nằm im không cựa quậy được nữa, phải hoàn toàn chịu
khuất phục, cái thế ấy chính là có chức năng chuẩn bị cho cảnh tượng đau
đớn một cách quy ước, có thể hiểu được, và sắp đặt một cách bài bản
những điều kiện của đau đớn: kẻ bại trận nằm bất động khiến kẻ thắng trận
(nhất thời) ung dung trong tàn bạo của mình và truyền cho công chúng cái
nhẩn nha khủng khiếp của kẻ tra tấn, y tin chắc vào những động tác tiếp
theo của y; dùng bàn tay day vào mõm của đối thủ bất lực hoặc dùng nắm
tay giần thật mạnh và liên tục vào cột xương sống của hắn, ít ra thì cũng để
mọi người như nhìn thấy rõ những động tác ấy, đấu vật là môn thể thao duy
nhất phô bày hết ra ngoài hình ảnh tra tấn đến thế. Nhưng ngay cả ở đây,
chỉ có hình ảnh mới thuộc diện quan tâm, và khán giả chẳng trông chờ nỗi