Các nhiếp ảnh gia khác đã muốn làm chúng ta sửng sốt, vì không gây
sốc được cho chúng ta, nhưng vẫn mắc phải sai lầm về nguyên tắc kia;
chẳng hạn họ cố gắng dùng tài nghệ kỹ thuật lớn lao chớp lấy thời điểm
hiếm hoi nhất của một động tác, cái đỉnh cao vút của nó, lúc cầu thủ bóng
đá bay người lên, lúc nữ vận động viên thực hiện cú nhảy hay khi các đồ
vật bốc lên khỏi mặt đất trong ngôi nhà có ma. Nhưng ngay cả ở đây, cảnh
tượng tuy là trực tiếp và chẳng hề tạo bởi những yếu tố đối chọi nhau, vẫn
được bố trí quá; việc chớp lấy thời điểm giây lát duy nhất ở đây vẫn có vẻ
vô cớ, có dụng ý quá, xuất phát từ băn khoăn muốn nói lên một điều gì, và
những hình ảnh rất đạt ấy chẳng hề có hiệu quả đối với chúng ta; niềm
hứng thú chúng ta cảm thấy ở đấy không vượt quá thời gian tiếp nhận tức
thì: nó không có âm vang, không khuấy động, việc đón nhận của chúng ta
khép lại quá sớm ở một ký hiệu đơn thuần; nhìn cảnh là thấy hết ngay, hình
thức diễn tả của nó khiến chúng ta không còn phải tiếp nhận sâu sắc hình
ảnh bức xúc; bị thu về trạng thái ngôn ngữ đơn thuần, bức ảnh không làm
chúng ta bối rối.
Các hoạ sĩ cũng phải giải quyết chính vấn đề thời khắc cao vút, cực
điểm ấy của động tác, nhưng họ đã giải quyết thành công hơn. Các hoạ sĩ
thời Đế chế
, chẳng hạn, khi phải thể hiện lại những giây phút chớp nhoáng
(con ngựa lồng lên, Napoléon dang cánh tay trên chiến trường v.v.) đã để
cho động tác cái ký hiệu khuếch đại của tình trạng bất ổn định, người ta có
thể gọi đó là cái numen, trạng thái sững lại trang trọng của một tư thế thực
ra không thể cố định được trong thời gian: chính sự gia tăng ngưng đọng
cái không thể nắm bắt được kia – về sau trong điện ảnh người ta sẽ gọi là
sự ăn ảnh – là nơi nghệ thuật bắt đầu. Những con ngựa chồm lên dựng
đứng khó tin, vị Hoàng đế trong tư thế động tác khó tin vì không thể thực
hiện, việc thể hiện quá quắt, mà người ta cũng có thể gọi là khoa trương ấy,
khiến việc đọc ký hiệu dường như thêm lúng túng, người xem tranh ngạc
nhiên vì nó tác động đến nhận thức thì ít mà tác động đến thị giác thì nhiều,
bởi lẽ cách thể hiện làm cho khán giả chú ý đến bề ngoài của cảnh tượng,
