hùng đối mặt với thử thách trong trạng thái như César, gần với cái bình tĩnh
thần thánh quen thuộc với Napoléon của Hugo
(“Gem mắt sáng quắc nhào
xuống cái dốc nguy hiểm trên Monte-Carlo”). Tuy nhiên không vì thế mà
chuyện xung đột trở nên khó nắm bắt và chẳng xảy ra trong một quãng thời
gian. Trong thực tế, tính năng động của cuộc Đua chỉ diễn ra ở bốn động
thái: dẫn đầu, bám riết, bứt phá và suy sụp. Dẫn đầu là hành vi gay go nhất,
mà cũng vô tích sự nhất; dẫn đầu là luôn luôn hy sinh mình; đó là tính chất
anh hùng thuần tuý, nhằm tỏ rõ tính cách hơn là bảo đảm kết quả; trong
cuộc Đua, vinh quang không trao thưởng trực tiếp, nó thường bị cắt giảm
bởi các chiến thuật tập thể. Bám riết, trái lại, bao giờ cũng có chút hèn nhát
và chút phản trắc, do tính chất muốn ngoi lên chẳng quan tâm đến danh dự:
bám riết dai dẳng, gây phiền nhiễu, rõ ràng là thuộc về cái ác (hổ thẹn cho
những “kẻ mút bánh xe”). Bứt phá là giai đoạn nên thơ, nhằm biểu dương
sự đơn độc có dụng ý, vả lại ít hiệu quả, vì hầu như luôn luôn bị bắt kịp,
nhưng vẫn vẻ vang vì danh dự hão (một mình bứt lên của tay đua Tây Ban
Nha Alomar: rạp người xuống, bốc lên cao của người anh hùng theo kiểu
Montherlant). Suy sụp báo trước sự bỏ cuộc đua, nó luôn luôn khủng khiếp,
nó khiến người ta buồn rầu như cuộc thua chạy tán loạn: ở chặng núi
Ventoux, một số suy sụp mang tính chất “Hiroshima”. Bốn động thái ấy rõ
ràng được kịch tính hoá, được miêu tả bằng từ vựng khoa trương của cơn
biến động: thường thường một trong số mấy động thái ấy, được hình tượng
hoá, để lại tên cho chặng đua, cũng như cho chương của một tiểu thuyết
(Nhan đề: Kubler guồng pê-đan hối hả). Vai trò của ngôn ngữ ở đây vô
cùng to lớn, chính nó đem lại cho sự kiện, vốn không nắm bắt được vì
không ngừng bị tiêu tan trong thời gian, tính chất gia tăng anh hùng ca nhờ
đó mà sự kiện được kết tinh.
Cuộc Đua có đạo lý mập mờ: những đòi hỏi có tính chất hiệp sĩ không
ngừng kết hợp với các nhắc nhở tàn bạo của đầu óc chỉ cốt thành công. Đó
là đạo lý không biết hoặc không muốn lựa chọn giữa được khen ngợi là tận
tâm tận lực với việc sử dụng những kinh nghiệm cần thiết. Sự hy sinh của
một tay đua vì thành công của toàn đội, dù là do tự ý mình hay do lệnh của
