trị của các quả cầu óng ánh, các cây gậy nhẹ nhõm, các đồ đạc thon thon,
các tơ lụa hoá học, các vải trắng sột soạt và những cây chuỳ lấp lánh; bao
nhiêu thứ đập vào mắt ở đây nêu lên sự dễ dàng, thể hiện ở các chất liệu
sáng sủa và các động tác gắn kết: khi thì anh đàn ông là giá đỡ được dựng
lên, là cái cây để chị phụ-nữ-dây-leo bám vào; khi thì đó là cảm giác ngây
ngất rung chuyển toàn thân, lây lan cả rạp, lúc băng người ra, rồi theo trọng
lượng lao xuống, nhưng không bị khuất phục mà được thăng hoa vì lại nảy
lên. Trong cái thế giới óng ánh kim loại ấy, những huyền thoại xa xưa về
nảy mầm lại nổi lên đem những hành động tự nhiên từ xửa từ xưa bảo lãnh
cho cuộc trình diễn lao động kia, tự nhiên xưa nay vẫn là hình ảnh của cái
liên tục, nghĩa là, xét cho cùng, của cái dễ dàng.
Tất cả ma lực cơ bắp của tạp kỹ ấy về căn bản là thuộc thành thị:
Không phải vô cớ mà tạp kỹ bắt nguồn từ các bộ tộc Anglo-Saxon, xuất
hiện trong bối cảnh những cuộc tập trung đô thị hoá đột ngột và những
huyền thoại lớn về lao động của phái Giáo hữu
: việc đề cao các đồ vật, các
kim loại và các động tác hằng mơ ước, sự thăng hoa lao động bằng cách
tránh né nó một cách huyền ảo, chứ không phải bằng cách tôn vinh nó, như
trong truyền thống dân gian ở nông thôn, tất cả đều mang tính chất kỹ xảo
của các thành thị. Thành thị bác bỏ ý niệm về một tự nhiên chưa định hình,
nó biến không gian thành chuỗi liên tục những đồ vật chắc chắn, bóng bẩy,
được sản xuất ra, và chính hành động của nghệ sĩ đem đến cho những đồ
vật ấy quy chế tuyệt vời của tư duy hoàn toàn là của con người: lao động,
nhất là khi được huyền thoại hoá, tạo ra chất liệu tốt lành, bởi vì dường
như, thật kỳ lạ, nó nghĩ ra chất liệu ấy; các đồ vật ở đây được kim loại hoá,
được quăng ra, được bắt lại, được điều khiển, sáng chói lên giữa những
động tác và điệu bộ liên miên trao đi đổi lại, chúng mất đi tính phi lý bướng
bỉnh thảm hại của chúng: là các dụng cụ và do con người tạo ra, trong chốc
lát chúng thôi không còn gây buồn chán nữa.
