rỗng mà vang lên”: người ta thấy ló ra ở đây nền tảng không tránh khỏi của
mọi thuyết phản-trí-thức: ngờ vực ngôn ngữ, xem mọi lời lẽ đối địch chỉ là
tiếng động, đúng như biện pháp xưa nay vẫn thế của các cuộc luận chiến
tiểu tư sản, đó là vạch ra ở người khác những khuyết tật bổ sung cho khuyết
tật mà người ta không thấy ở bản thân mình, đó là trút lên đối phương
những hệ quả các sai lầm của chính mình, đó là mình mù không thấy thì
bảo người ta là tối tăm, mình điếc không nghe thì bảo người ta là nói chẳng
ra hồn.
Tầm cao của các đầu óc “thượng đẳng” ở đây một lần nữa được đồng
nhất với trừu tượng, chắc hẳn là do độ cao và khái niệm có đặc điểm chung
là loãng. Đây là sự trừu tượng máy móc, các nhà trí thức chỉ là những cái
máy nghĩ (họ thiếu không phải là thiếu “trái tim” như các triết lý tình cảm
chủ nghĩa có thể quan niệm, mà là thiếu “thói ranh ma”, thứ chiến thuật
được trực giác nuôi dưỡng). Yếu tố tư duy máy móc tất nhiên có những
thuộc tính hay ho khiến nó càng tai quái hơn: trước hết là nhạo báng (các
nhà trí thức hoài nghi trước Poujade), tiếp đến là thâm hiểm, bởi vì cỗ máy,
do trừu tượng nên bạo tàn: các viên chức ở phố Rivoli
hỏng” thích thú làm cho người đóng thuế đau khổ: là những kẻ đồng lõa
với Hệ thống, chúng có cái rắc rối lạnh lùng của Hệ thống, đó là loại phát
minh vô bổ, loại chỉ biết phủ nhận, phủ nhận hoài đã từng khiến cho
Michelet phải kêu trời, về chuyện các tu sĩ dòng Tên. Vả chăng, đối với
Poujade thì các nhà bách nghệ có vai trò cũng gần gần giống như các tu sĩ
dòng Tên đối với những người theo chủ nghĩa tự do xưa kia: nguồn gốc của
mọi tai hoạ thuế khoá (qua trung gian của phố Rivoli, tên gọi trẹo đi của
Địa ngục), những kẻ xây dựng Hệ thống và sau đó tuân thủ Hệ thống như
những xác chết, perinde ac cadaver
, theo ngôn từ dòng Tên.
Đó là vì Poujade cho rằng khoa học đặc biệt dễ đi đến thái quá. Mọi sự
kiện con người, kể cả sự kiện tinh thần, chỉ tồn tại như đại lượng, cứ so
sánh khối lượng ấy với dung tích của một người trung bình thuộc phái
Poujade là đủ để hống hách tuyên bố là nó thái quá: có thể những thái quá
của khoa học chính là các phẩm chất của nó, và khoa học bắt đầu đúng
