ngay từ chỗ Poujade thấy nó là vô tích sự. Nhưng kiểu định lượng ấy lại
quý giá với thuật hùng biện của Poujade, bởi vì nó sản sinh ra những quái
vật, các nhà bách nghệ kia, những kẻ bảo vệ thứ khoa học thuần tuý, trừu
tượng, chỉ được vận dụng vào thực tế dưới dạng trừng phạt.
Nhận định của Poujade đối với các nhà bách nghệ (và các nhà trí thức)
chẳng phải là hết trông mong: biết đâu nó sẽ có khả năng “vực dậy” “nhà
trí thức Pháp”. Căn bệnh của anh ta là sự phì đại (người ta lúc đó sẽ có thể
phẫu thuật cho anh ta), là đã đem áp vào dung lượng trí tuệ bình thường của
tiểu thương một khúc ruột thừa nặng thái quá: khúc ruột thừa ấy được cấu
tạo kỳ dị bởi chính khoa học, khoa học vừa được khách quan hoá vừa được
khái niệm hoá, thứ chất liệu rất nặng nó bám vào người ta hoặc tách khỏi
người ta hệt như quả táo hoặc miếng bơ mà ông chủ hàng tạp hoá thêm vào
hoặc bớt ra để có được trọng lượng chính xác. Bảo rằng nhà bách nghệ bị
toán học làm cho u mê có nghĩa là nếu vượt quá một tỉ lệ khoa học nào đấy,
người ta sẽ bước vào lĩnh vực định tính của các độc tố. Ra khỏi những giới
hạn lành mạnh của định lượng, khoa học mất giá khi nó không còn có thể
xác định được như một lao động. Các nhà trí thức, kỹ sư, giáo sư, giáo sư
đại học và viên chức không làm gì cả: đó là những nhà duy mỹ, họ năng lui
tới, không phải những quán rượu ngon tỉnh lẻ, mà là những quán bar sang
trọng ở tả ngạn
. Ở đây xuất hiện một quan niệm thân thuộc với tất cả
những chế độ mạnh: đó là đồng nhất tính trí thức với sự nhàn rỗi; nhà trí
thức theo định nghĩa là kẻ lười biếng; có lẽ cần phải dứt khoát đưa anh ta
vào công việc, chuyển đổi hoạt động chỉ có thể đo đếm trong tình trạng thái
quá có hại thành lao động cụ thể, nghĩa là có thể đưa vào hệ đo đếm của
Poujade. Người ta biết rằng xét cho cùng, ở đấy không thể có lao động nào
được lượng hoá hơn – và cũng có lợi hơn – là đào những cái hố hoặc chất
đá thành đống: đó chính là lao động ở trạng thái thuần tuý, vả chăng cũng
là lao động mà tất cả các chế độ hậu-Poujade thế nào cũng dành cho nhà trí
thức nhàn rỗi.
Định lượng hoá lao động như vậy tất nhiên dẫn đến đề cao sức mạnh
cơ thể, sức mạnh của các bắp thịt, của bộ ngực, của đôi cánh tay; ngược lại
