GARBO vẫn thuộc vào thời điểm điện ảnh khi gương mặt con người
làm cho công chúng hết sức bối rối, khi khán giả hoàn toàn đắm đuối vào
hình tượng con người như vào thứ bùa ngải, khi gương mặt như trạng thái
tuyệt đối của da thịt mà người ta không thể tiếp cận cũng chẳng thể bỏ đấy
mà đi. Vài năm về trước, gương mặt Valentino dẫn đến các vụ tự tử; gương
mặt Garbo vẫn thuộc thời ngự trị của tình yêu phong nhã ấy, khi da thịt
khơi gợi những ý thức sa ngã thần bí.
Chắc hẳn đó là một gương mặt-đồ vật tuyệt vời; trong Nữ hoàng
Christine, bộ phim người ta được xem lại mấy năm nay ở Paris, lớp phấn
bôi mặt mỏng như tuyết phủ của một chiếc mặt nạ; đó không phải là gương
mặt được tô điểm, mà là gương mặt như bằng thạch cao, cả diện mạo
không biến sắc chứ không phải chỉ ở các đường nét; trong cả lớp tuyết vừa
mong manh vừa mịn màng ấy, chỉ duy có đôi mắt là hai kẽ nứt hơi run run,
đen láy như quả bồ quân, nhưng hoàn toàn vô cảm. Nhan sắc tuyệt trần,
nhưng gương mặt ấy không phải là được vẽ, mà đúng hơn là được khắc trên
chất liệu nhẵn và bở, nghĩa là vừa hoàn hảo vừa phù du, khiến ta nghĩ đến
bộ mặt trát bột của Charlot, đôi mắt thực vật sẫm màu của ông, gương mặt
totem của ông.
Vả chăng, có lẽ sức cám dỗ của chiếc mặt nạ che kín mặt (chẳng hạn
mặt nạ cổ đại) là ở tính chất bí ẩn thì ít (đấy là trường hợp các mặt nạ che
nửa mặt của Italia) mà chủ yếu là ở tính chất lý tưởng của gương mặt
người. Ta bắt gặp ở Garbo loại người theo quan niệm học thuyết Platon
điều đó lý giải tại sao gương mặt của nàng hầu như chẳng phải trai chẳng
phải gái, tuy rằng không có gì đáng ngờ. Đúng là bộ phim (Nữ hoàng
Christine khi là phụ nữ khi là chàng trai phong nhã) góp phần vào sự nhập
nhằng ấy; nhưng Garbo không hề cải trang một chút nào; nàng vẫn luôn là
bản thân nàng, khi đội vương miện hay khi đội những chiếc mũ dạ to và
thấp vẫn là cùng một gương mặt như tuyết và cô quạnh. Biệt danh Tiên nữ
