buông xuống những gì thú vị và lãng mạn, cô lập tôi khỏi mọi thứ ngoài sự
chịu đụng tẻ ngắt. Chưa bao giờ tấm màn ấy lại buông xuống nặng nề xám
xịt cho bằng lúc con đường vào đời mở ra trước mắt qua thân phận thợ học
việc cho Joe tôi mới dấn bước vào.
Tôi còn nhớ vào giai đoạn sau này trong quãng thời gian học việc
của mình, tôi hay đứng gần nghĩa địa nhà thờ vào các buổi chiều Chủ nhật
khi màn đêm đang buông dần, so sánh triển vọng của mình với quang cảnh
đầm lầy lộng gió, và tìm ra những nét tương đồng giữa chúng khi nghĩ tới
chuyện cả hai đều phẳng lì và lè tè, và cả hai đều mở ra ngoài kia một con
đường lạ lẫm, với màn sương mù tối đen, và sau đó là đến biển. Tôi khá ủ ê
vào ngày đầu làm thợ học việc cũng như suốt quãng thời gian sau đó; nhưng
tôi lấy làm mừng là mình chẳng bao giờ hở ra lấy một câu thì thầm với Joe
trong suốt thời gian diễn ra giao kèo của tôi. Đó là điều duy nhất tôi thấy
thật mừng được biết về chính mình trong chuyện đó.
Vì cho dù nó bao gồm điều tôi định nói, mọi công lao trong cái tôi
định nói đều là của Joe. Không phải vì tôi tận tâm, mà chính vì Joe tận tâm,
nên tôi đã không bỏ đi để trở thành một người lính hay thủy thủ. Không phải
vì tôi ý thức rõ về giá trị của nghề rèn, mà chính vì Joe ý thức rõ về giá trị
của nghề này, tôi mới làm việc khá hăng hái bất chấp cảm giác khó chịu.
Không thể biết ảnh hưởng của một người đàn ông thân thiện trung thực luôn
chuyên chú với bổn phận có thể vươn xa tới đâu trên thế giới; nhưng hoàn
toàn có thể biết nó tác động tới bản thân chúng ta như thế nào khi ta bắt gặp
nó, và tôi biết rõ bất cứ điều tốt đẹp nào xuất hiện trong thời gian tôi học
nghề cũng đều xuất phát từ con người chất phác dễ hài lòng của Joe, chứ
không phải từ con người bất mãn không ngừng khao khát của tôi.
Ai biết được tôi muốn gì chứ? Làm thế nào tôi có thể nói được khi
tôi chưa bao giờ biết? Điều tôi sợ là vào một thời khắc bất hạnh nào đó tôi,
đang ở trong bộ dạng nhem nhuốc tầm thường nhất, ngước mắt lên thì thấy
Estella nhìn vào qua một ô cửa sổ gỗ của lò rèn. Tôi bị ám ảnh nỗi sợ hãi
rằng sớm muộn gì cô gái cũng tìm ra tôi, mặt mày tay chân đen nhẻm đang
làm phần việc thô kệch hơn, và sẽ đắc chí miệt thị khinh thường tôi. Thường
