- Chị nói thế à? - Quan trả lời và cười đắc thắng. - Đây là Trung Quốc.
Chúng tôi ăn bữa trưa của người vô sản, gồm cơm rưới tương vàng vàng.
Ăn xong, Quan trở lại hội trường của xã, chuẩn bị cho việc chụp chân dung
Mẹ Lớn. Simon và tôi đi theo các hướng khác nhau, thăm thú ngôi làng.
Tôi chọn con đường dẫn lên một đường mòn bằng đá hẹp trên cao, xuyên
qua các cánh đồng sũng nước. Xa xa, tôi nhìn thấy những con vịt đi lạch
bạch thành một hàng song song với đường chân trời. Vịt Tàu kỷ luật hơn
vịt Mỹ? Tiếng cạc cạc của chúng có khác không? Tôi bấm năm, sáu cái ảnh
liền, để sau này tự nhắc mình nghĩ gì vào lúc ấy.
Khi tôi về đến nhà, Đỗ Lili tuyên bố Mẹ Lớn đã đợi chụp ảnh được hơn
nửa giờ rồi. Chúng tôi đến hội trường, Đỗ Lili nắm tay tôi và nói bằng tiếng
phổ thông:
- Chị cô với tôi trước kia đã chơi té nước trong các cánh đồng lúa kia kìa.
Thấy không, ở đằng kia.
Tôi hình dung Đỗ Lili là người phụ nữ trẻ hơn đang chăm sóc một đứa
trẻ là Quan.
- Thỉnh thoảng chúng tôi bắt nòng nọc, - bà nói như một cô gái, - dùng
đầu khăn quàng làm lưới, như thế này này. - Bà ra hiệu khum khum lại rồi
giả vờ như đang đi trong bùn. - Hồi ấy, những người lãnh đạo trong làng
bắt phụ nữ có chồng nuốt thật nhiều nòng nọc để hạn chế sinh đẻ. Hạn chế
sinh đẻ! Thậm chí chúng tôi còn chẳng biết là cái gì. Nhưng chị cô bảo:
“Đỗ Lili, chúng ta phải là thiếu nhi Cộng sản gương mẫu.”. Chị ấy ra lệnh
cho tôi nuốt các con vật đen đen ấy.
- Bà không ăn chứ?
- Làm sao không nghe lời được? Chị ấy lớn hơn tôi hai tháng!
Lớn hơn? Miệng tôi trễ xuống. Làm sao Quan lớn hơn Đỗ Lili hai tháng
được? Đỗ Lili trông già cả, ít ra là một trăm tuổi. Bàn tay bà thô tháp và
chai sạn. Mặt bà có nhiều vết nhăn sâu và bà đã rụng vài cái răng. Tôi đoán
sẽ là như thế khi bạn không dùng dầu Olay sau một ngày làm lụng dài, vất
vả trên đồng lúa.
