đến. Những thùng thuốc súng! Nhiều bó súng trường! Những giỏ đựng
quân phục châu Phi thuộc Pháp, một số bộ đã rách và dây máu. Nhưng mọi
người đồng tình rằng vẫn còn tốt chán. Ai cũng bảo:
- Này, xem những cái khuy kìa, sờ vào vải này.
Hôm đó, nhiều người, cả nam lẫn nữ, gia nhập quân đội của Thiên
Hoàng. Tôi thì không. Tôi quá trẻ, mới lên bảy, nên trong lòng tôi rất không
vui. Nhưng khi binh lính Quảng Đông phát đồng phục, chỉ phát cho nam
chứ không cho nữ, tôi không còn ấm ức như lúc trước nữa.
Đàn ông vận quần áo mới. Đàn bà kiểm tra súng trường mới và diêm để
khai hỏa. Rồi Tướng Cape lại gõ can và bảo Dị Ban phát quà cho chúng tôi.
Tất cả chúng tôi nhao về phía trước, háo hức muốn thấy sự bất ngờ nữa. Dị
Ban mang đến một cái lồng bằng liễu, bên trong là một đôi chim bồ câu
trắng. Tướng Cape tuyên bố với những người Trung Hoa hiếu kỳ rằng ông
ta đã xin đức Chúa Trời ban cho tín hiệu chúng tôi sẽ là một đội quân luôn
luôn chiến thắng. Chúa Trời gửi xuống đôi chim câu này. Tướng Cape nói,
chim câu có ý nghĩa là chúng tôi, những người Khách Gia nghèo khổ, đói
khát hơn một ngàn năm qua sẽ được Thái bình vĩ đại đền đáp. Ông ta tung
chúng vào không khí và dân chúng hò reo. Họ chạy, xô đẩy nhau để bắt
những con vật trước khi chúng bay xa. Một người ngã, đập vào một tảng
đá. Đầu ông ta vỡ toang, óc phọt ra. Nhưng dân chúng xéo lên người ông ta
và vẫn đuổi theo những con chim quý hiếm này. Một con chim bị bắt, con
kia bay mất. Thế là tối hôm đó, có người được một bữa ăn.
Cha mẹ tôi đều tham gia cuộc chiến. Các chú bác, cô dì, các anh lớn của
tôi, hầu như tất cả những người trên mười ba tuổi ở Kế Sơn và các thành
phố bên dưới. Năm mươi hoặc sáu mươi ngàn người. Nông dân và địa chủ,
người bán cháo và giáo viên, kẻ cướp và ăn mày, không chỉ người Khách
Gia, cả người Dao, người Miêu, các bộ tộc Choang và cả những người bản
địa nghèo. Đó là thời khắc vĩ đại cho dân Trung Hoa, tất cả chúng tôi đoàn
kết lại.
Tôi ở lại Kế Sơn với bà tôi. Làng tôi là một ngôi làng đầu thừa đuôi thẹo,
đầy những trẻ sơ sinh và trẻ con, người già và què quặt, người hèn và người
