trình sáng tạo lạnh nhạt của tiết độ và phong nhã {
Cảnh vườn hoang này
cũng là một kỷ niệm thời thơ ấu của Gôgôn
}.
Sau cùng, qua một hay hai chỗ rẽ nữa là nhân vật của chúng ta đến trước
cái gia trạch và nhìn gần lại càng thấy thê lương hơn. Cổng chính và hàng
rào đều mốc meo. Tòa ngang, dãy dọc chật cả sân - kho lương, nhà xe,
chuồng xí, đều cùng một vẻ đổ nát; bên phải, bên trái đều có cửa ngăn
thông sang những sân khác, tất cả những tàn tích ấy của một cuộc sống xưa
kia mãnh liệt thật chan chứa nỗi buồn. Chẳng có gì làm cho cảnh sinh động
lên một tí: không một cánh cửa mở; không một bóng người; chẳng có công
việc gì cả; chẳng ai chăm nom nhà cửa hết. Chỉ cái cổng cho xe, ngựa ra
vào là mở rộng, nhưng chỉ để cho một chiếc xe ngựa tải phủ vải bạt đi ra;
đánh xe là một người mujik, dường như đã được đưa đến đấy, với dụng ý
đem cho cái vương quốc của tử thần này một chút bề ngoài giả dối của sự
sống. Ngoài lúc này ra, bao giờ cửa cũng đóng, then cũng gài, kín như
bưng; nhìn ổ khóa to tướng treo ở cái móc sắt, cũng có thể biết rõ như vậy.
Cạnh một tòa nhà, Tsitsikôp bỗng nhận ra một nhân vật lạ lùng, đang cãi
nhau với người đánh xe ngựa tải. Một lúc lâu, y tự hỏi kẻ kia là đàn ông
hay đàn bà. Hắn mặc một bộ quần áo không thể xác định được; giống như
cái áo dài đàn bà thì đúng hơn; và đội một cái mũ vải là một vật trang sức
thông thường của các chị hầu buồng; nhưng mà giọng nói thì Tsitsikôp
nghe như là quá ồ ồ đối với giọng đàn bà. “- Đúng là đàn bà!” y tự nhủ, để
rồi tự cãi ngay: “- Không phải!” rồi lại: “- Đúng mà!”; y kết luận như vậy
sau khi quan sát kỹ hơn cái con người bí ẩn ấy; và con người ấy, về phía
hắn, cũng nhìn chằm chằm vào Tsitsikôp. Có lẽ việc một người khách đến
thăm đối với hắn là lạ lùng lắm; vì sau khi nhìn Tsitsikôp xong, hắn lại
quay sang dò xét Xêlifan rồi đến con ngựa mà hắn thị sát kỹ suốt từ đầu
đến đuôi. Theo chùm chìa khóa hắn đeo ở thắt lưng và những lời thô tục mà
hắn mắng người nông dân, thì Tsitsikôp nghĩ rằng mình đang đứng trước
một người đày tớ gái.
Y nhảy xuống xe vừa hỏi:
- Này, mụ, ông chủ…
