- Không có nhà, mụ đày tớ ngắt ngay lời y, không chờ cho nói hết câu. Sau
một phút, mụ lại nói: - Thế ông hỏi gì ông chủ?
- Có việc cần.
- Đi vào đây! Mụ đàn bà nói rồi quay lưng đi; cái áo lấm những bột, rách
một miếng to tướng ở phía dưới.
Tsitsikôp bước vào một phòng áo rộng rãi, tối mò mò, ở đấy khí lạnh bốc ra
như từ một nhà hầm; rồi vào một gian buồng cũng âm u, chỉ hơi lờ mờ có
một tí ánh sáng lọt qua một cái khe rộng ở chân cửa. Cửa ấy mở ra, y mới
nhìn thấy rõ và rất đỗi ngạc nhiên vì cảnh lộn xộn trước mắt. Hình như
người ta đã chất tạm vào đây tất cả đồ đạc trong nhà khi lau sàn. Trên một
cái bàn, ngất ngưỡng một chiếc ghế gãy, kèm theo một cái đồng hồ mà quả
lắc đã đứng im để cho một con nhện chăng tơ. Sát bên cạnh là một cái tủ
bát đĩa sườn tựa vào tường, chứa nào là bình con, đồ dùng bằng bạc cổ, đồ
sứ Trung Quốc. Trên một cái bàn giấy, mà khảm hồi văn bong ra từng
mảng, để lộ những ô màu vàng đựng đầy keo, thấy chất đống vô số đồ vật
linh tinh: một chồng giấy rách chép đầy một thứ chữ nhỏ, để dưới một cái
chắn giấy bằng cẩm thạch đã ngả màu lục mà mặt trên là một quả trứng
nhỏ; một cuốn sách cũ đóng bằng bìa da bê, mép đỏ; một quả chanh khô
cứng như sừng, teo lại vừa bằng hạt phĩ; một cái tay ghế bành; một cái cốc
có chân, đậy bằng một cái thư, đựng một thứ nước có ba con ruồi lội; một
thỏi xi; một mảnh giẻ rách; hai ngòi bút lông dây mực be bét và khô đét lại
như người ho lao; một cái tăm xỉa răng vàng ngàu mà có lẽ chủ nhân đã
dùng từ trước cuộc xâm lược của Pháp {
Tức là trước năm 1812
}.
Trên tường mấy bức tranh chen chúc nhau lộn xộn. Một bức mộc bản vàng
ngàu, đóng trong một cái khung bằng gỗ đào hoa tâm, không có kính và
trang trí bằng những mảnh đồng mỏng và những hình hoa thị ở bốn góc;
trong bức tranh vẽ một trận đánh, những cái trống to tướng, những người
lính đội mũ ba góc đang la hét, những con ngựa đang chết đuối. Bên cạnh,
chiếm hết một nửa bức tường là một bức tranh to rộng đã đen sạm, vẽ hoa,
quả, một con vịt, đầu lộn xuống đất. Chính giữa trần nhà treo một cây đèn
