khoáng, giấc mơ thân yêu của người Nga ở mọi lứa tuổi, mọi cấp bậc, mọi
địa vị? Và thật ra, Fưrôp có thể đang ở đâu bây giờ? Có thể hắn đi làm thuê
cho bọn con buôn và đang đi đi, lại lại trên bến lúa mì trong cảnh ồn ào vui
vẻ. Đội mũ buộc dải và kết hoa, bọn bạn đồng thuyền đang náo nhiệt tạm
biệt vợ hay tình nhân, những cô gái khỏe mạnh, xinh đẹp, quấn đầy dải màu
và cổ đeo kiềng. Hát và nhảy xen lẫn nhau, trong lúc bọn phu dỡ hàng, vừa
hò hét vừa nguyền rủa, dùng móc kích lên lưng tới những chín pút {
Chín
pút là gần trăm rưỡi ki lô
} đậu hay tiểu mạch rồi ầm ỹ đem đổ xuống lòng
những chiếc sà lan sâu; những kiện kiều mạch và bột sấy ngổn ngang trên
bến; bao và bì chồng chất lên thành đống như những đống đạn đại bác, xếp
thành hàng dài đến tít mù tắp: cái công binh xưởng khổng lồ ấy sắp phải
biến vào lòng sâu của những thuyền buồm, và chờ khi băng tan là thuyền
nối đuôi nhau xuôi theo dòng nước. Lúc mà đoàn thuyền vô tận ấy bắt đầu
ra đi là giờ của các chú đã đến, các chú kéo thuyền ạ! Cũng thực tâm như
trong cuộc vui vừa qua, các chú sẽ cố sức, kéo, kéo cái dây, theo nhịp của
một bài hát trầm trầm, đơn điệu và không dứt, cũng như người đấy, nước
Nga ơi!... {
Trong những bản thảo đầu không có đoạn này, sau Gôgôn mới
dựa trên những điều ghi chép trong sổ tay về các cuộc du hành của mình
mà thêm vào
}
- À, đứng bóng rồi cơ đấy! Tsitsikôp nhìn đồng hồ và thốt lên. Thế mà
mình còn lêu lổng ở đây! Ngốc quá!
Nói xong, y thay bộ cánh Tô-Cách-Lan bằng một bộ quần áo kiểu Âu châu.
Y thắt lưng ong cho đến mức cuối cùng không thể thắt được nữa, bơm hơi
Ô đơ Côlôn vào người, cầm cái cặp giấy và cái mũ lưỡi trai lót lông rồi tức
tốc đến tòa án dân sự đăng ký giấy tờ. Không phải y sợ đến muộn quá;
quan chánh án, bạn y, có thể tùy ý rút ngắn hay kéo dài các phiên tòa, tựa
hồ chúa thần Zêux thời cổ của Hômerôx thường kéo dài hay rút ngắn thời
gian ban ngày để cho những anh hùng mà ông ta ưa thích thắng một trận,
hay để chấm dứt những cuộc tranh chấp của họ; không phải Tsitsikôp sợ
đến muộn quá mà y chỉ muốn cho chóng xong việc, càng sớm càng tốt.
Mấy cái văn khế mà chưa đính kết xong xuôi, thì cái việc kia đối với y vẫn
