khách mới dụi mắt, gấp tờ giấy lại, đút vào tráp con là nơi y vẫn cất tất cả
mọi thứ nhặt được. Kết thúc ngày hôm ấy, hình như khách ăn một mẩu thịt
bò non nguội, điểm một chai kvax {
Rượu cất bằng bánh mì đen và mạch
nha, có khi pha nước trái cây ép để lấy hương
} sùi bọt rồi ngủ, “cửa đóng,
then cài cẩn thận”, như người ta thường nói ở một số miền trong đế quốc
Nga rộng lớn.
Ngày hôm sau hoàn toàn để dành cho những cuộc thăm viếng. Khách đến
trình diện tất cả các nhà chức trách; trước tiên là đến hầu tỉnh trưởng. Cũng
như Tsitsikôp, ngài không gầy, nhưng cũng không béo, cổ đeo chiếc huân
chương Thánh Anna và theo lời đồn đại thì ngài còn được đề cử để thưởng
lên huân chương Thánh Anna hạng nhất nữa; nhưng vốn ngài là một người
hiền từ, đôi khi lại còn thích tự tay thêu thùa lên vải tuyn nữa kia. Ở dinh
tỉnh trưởng ra, Tsitsikôp đến quan phó tỉnh trưởng, chưởng lý, chánh án,
cảnh sát trưởng, vị trưng thuế rượu, vị quản đốc các công xưởng nhà nước
v.v… Thật tiếc là khó lòng mà nhớ hết được tất cả những kẻ quyền quý trên
đời này, - nhưng cũng chỉ cần nói rằng Tsitsikôp không bỏ ai hết, đến chào
cả viên thanh tra y tế, cũng như viên kiến trúc sư tỉnh lỵ. Sau đó, ngồi trong
xe, y còn nghĩ mãi hồi lâu xem còn ai có thể đến thăm nữa không, nhưng
trong thành phố chẳng còn kiếm ra viên quan lại nào nữa. Tiếp chuyện
những nhà cầm quyền, y khéo tâng bốc từng người. Với tỉnh trưởng thì y
nói rằng bước vào địa phương của ngài trong trấn, y tưởng chừng như lạc
vào cõi thiên đường, đường sá đều êm dịu tựa nhung và các bậc đại thần đã
bổ nhiệm được những vị trưởng quan quân tử như ngài thật quả là đáng ca
tụng công đức. Với cảnh sát trưởng, y nói mấy lời tán dương trật tự tề chỉnh
của lính tuần cảnh thành phố. Tiếp chuyện phó tỉnh trưởng và chánh tòa án,
y cố ý lầm lẫn, gọi các ngài hai lần là “đại nhân” và hai viên tư vấn quốc
gia {
Tư vấn quốc gia là chức quan văn ở bậc thứ năm, tương đương với
thiếu tướng bên quan võ; theo quan chế Nga thì chưa được gọi là “đại
nhân” vì quan văn thì phải từ chức quan bậc thứ tư trở lên mới được gọi
như vậy
} ấy rất lấy làm thích thú. Bởi vậy, tỉnh trưởng mời y đến dự một
buổi tiếp tân thân mật trong gia đình ngay tối hôm ấy; các quan lại khác thì
kẻ mời ăn bữa chiều, kẻ rủ đánh bôxtơn, kẻ đón về uống trà.
