chúng; đàn ruồi bay lượn không phải để kiếm ăn, mà chính là để phô mình;
chúng bay lượn trên đống đường, xoa đôi chân trước hay đôi chân sau vào
nhau, lấy chân vuốt vuốt dưới cánh, duỗi đôi chân trước ra mà vuốt quàng
lên đầu, rồi bay đi, nhưng lại tức khắc trở về, kéo theo những đội ngũ ruồi
khác đông đúc hơn.
Tsitsikôp chưa kịp định thần thì tỉnh trưởng đã khoác tay y dẫn đến giới
thiệu với phu nhân. Một lần nữa, Tsitsikôp lại tỏ ra là người lịch thiệp: y
nói một câu chúc tụng rất thích hợp ở cửa miệng một kẻ quá niên và quan
chức không cao lắm, mà cũng không thấp lắm. Khi các đôi bạn nhảy đã dàn
ra, và mọi người đã đứng thành hàng dọc theo tường để nhường chỗ cho
họ; thì Tsitsikôp, tay chắp sau lưng, chăm chú nhìn trong khoảng hai phút
những đôi lứa lượn qua trước mặt. Khách phụ nữ nhiều người phục sức rất
lịch sự và hợp thời trang; cũng có người ăn mặc theo kiểu tỉnh nhỏ. Cũng
như ở mọi nơi khác, đàn ông chia làm hai hạng. Hạng gày thì suốt buổi
theo tán tỉnh phái đẹp. Vài người trong bọn họ thật khó mà phân biệt được
với các công tử ở Pêterbua; cũng như bọn ấy, họ chải bộ râu má rất diêm
dúa, hay phô ra những bộ mặt trái xoan cạo nhẵn thín cũng như bọn ấy, đối
với phụ nữ họ có những điệu bộ tự nhiên, tựa hồ lơ đãng và nói những câu
chuyện bông đùa nhẹ nhàng bằng tiếng Pháp. Hạng thứ hai là những người
béo hay không béo, không gày như kiểu Tsitsikôp {
Người hầu trong nhà
},
thì chẳng để ý đến các bà, các cô cho lắm và lúc nào cũng chăm chú chờ
người nội bộc mang bàn đánh bài uyxt ra. Mặc họ phì nộn, tròn trĩnh; người
thì có hạt cơm, kẻ thì rỗ hoa lỗ chỗ; tóc họ không tỏa thành chùm, cũng
không xoáy thành ốc, cũng không bờm xờm theo cái kiểu quỷ sứ bắt ta đi,
như người Pháp thường nói, mà cắt ngắn hay chải dính sát vào thái dương,
làm cho vẻ mặt càng thêm phương phi và đường bệ. Họ là những quan lại
cao cấp nhất trong tỉnh. Than ôi! Trên cõi đời này, hạng béo lại khéo thu
xếp công việc của họ hơn hạng gày. Hạng này thường chỉ là những viên
chức được sai phái những việc nhất thời; họ nhảy nhót nơi này, nơi kia; đời
sống của họ bấp bênh, chẳng có gì chắc chắn cả. Hạng béo trái lại không
bao giờ giữ chức gì thuộc lại cả, họ chễm chệ ở những chức vụ chính yếu;
đã ngồi vào đâu là họ ngồi thật vững, thật chắc; đến nỗi chẳng bao lâu chỗ
