nữa; nhưng dò sâu vào quả tim phụ nữ là liều lĩnh khác gì đánh bạc mà đặt
to. Thôi, không nên dài lời nữa mà trở lại câu chuyện của chúng ta.
Cho đến lúc ấy, các phu nhân ở N…, tuy có thừa nhận nền giáo dục hoàn
mỹ của Tsitsikôp, vẫn ít chú ý đến y; nhưng từ khi thiên hạ phong y làm
triệu phú thì họ tìm ra ngay cho y khá nhiều đức tính khác. Tuy họ chẳng vì
lợi lộc gì đâu; nhưng mà dù có bỏ ra ngoài cái vấn đề túi tiền, không nói
đến, thì cái sức mê hoặc kín đáo của mấy chữ triệu phú cũng vẫn tác động
đến người đứng đắn cho chí đám tiện dân. Nhà triệu phú được đặc quyền
biết đến sự đê tiện không vị lợi, được ngắm nó trần truồng; khối người biết
là không mong chờ gì ở nhà triệu phú, nhưng thấy hắn ta là vẫn chạy như
bay đến, cúi chào, mỉm cười, và cứ thế, hễ chưa được mời ăn bữa chiều với
hắn là chưa chịu thôi.
Các vị phu nhân ở N… có bị cái duyên dịu dàng của sự đê tiện cám dỗ
chăng? Tôi chẳng dám khẳng định như vậy; dù sao họ cũng để ý đến
Tsitsikôp nhiều hơn. Các bà nói rằng: “- Dĩ nhiên, ông ta không đẹp lắm;
nhưng mà người ông ta phương phi đúng với mức vừa phải; giá béo tí nữa
thì khó coi đấy”. Thế rồi thì những người gầy phải làm đề tài cho một hồi
đàm tiếu chẳng dễ chịu chút nào: họ giống như những cái tăm xỉa răng hơn
là những con người; người ta quả quyết như vậy. Các phu nhân ấy lại rất
quan tâm đến việc trang điểm. Người ta chen chúc nhau, gần như đè bẹp
nhau ở các cửa hiệu; xe đỗ ở đấy đông nghịt; và việc đi đến các cửa hiệu
thành ra những cuộc đi chơi hợp thời thượng. Bọn lái buôn hết sức ngạc
nhiên thấy những vải vóc mang từ chợ phiên về, bấy lâu vẫn làm các bà
khách lánh xa vì giá quá cao, thì nay bỗng được tranh nhau mua hết, chỉ
trong nháy mắt. Một bà đi lễ mà những dải vải trang sức thêm cho quần áo
đầy ắp cả nhà thờ; viên cẩm khu phố tình cờ có mặt ở đấy, phải dồn đám
người đi lễ đến tận cổng nhà thờ, để bảo vệ cho một bộ trang phục hoa lệ
đến như thế.
Sau cùng thì Tsitsikôp cũng phải biết rằng người ta rất chú ý đến mình. Một
hôm, ở ngoài về, y thấy trên bàn một phong thư mà y không tài nào tìm ra
