Trong lúc ấy thì Tsitsikôp thất vọng không đoán ra được người biên thư cho
y là ai. Y có cố trố mắt ra mà nhìn cũng vô hiệu, chỉ thấy những sự thay đổi
nét mặt có thể gây ra vừa niềm hy vọng, vừa mối lo sợ, khắc khoải trong
lòng một kẻ phù sinh vô phúc. Cuối cùng, y kết luận: “- Chịu, mình đành
thôi vậy!” nhưng không hề vì vậy mà mất khí sắc vui vẻ một tí nào. Khá
duyên dáng, y nói những câu rất dễ thương với nhiều vị phu nhân, đi từ bà
này đến bà khác, từng bước ngắn như có đo sẵn, theo kiểu các ông già làm
dáng, đi giày cao gót, tán gái bằng cách bước lon ton chung quanh các cô
nàng. Sau vài vòng, quanh bên phải, bên trái, y chào để rút lui, chân vạch
trên sàn một đường vòng như một cái đuôi hay cái phẩy. Cử chỉ ấy làm các
bà rất thích, họ liền tìm ra cho y đủ các đức tính, cho đến cả cái vẻ hùng
dũng mà họ mê như điếu đổ. Vì y mà họ còn suýt cãi nhau nữa; nhận thấy y
hay đứng gần cửa, họ cố tranh nhau chiếm lấy cái ghế gần lối ra nhất;
nhưng bị một người trong bọn nhanh chân cướp mất, họ bèn cho rằng xảo
trá như thế thì thật là mặt dạn, mày dày.
Tsitsikôp say sưa trong câu chuyện với các phu nhân; họ biết khôn khéo
chiếm giữ lấy y bằng cách đề nghị y giải đáp những câu đố rất tế nhị mà y
phải vất vả lắm để đoán ra nghĩa, cho nên mồ hôi lấm tấm đầy trán y.
Nhưng theo lễ nghi, thì trước tiên y phải đến bày tỏ lòng kính mến với nữ
chủ nhân đã; y chỉ chợt nhớ đến bổn phận ấy khi thấy Bà lớn tỉnh trưởng
đứng sững trước mặt y một lúc.
Bà tỉnh trưởng nói, giọng mơn trớn, và tinh nghịch, vừa nói vừa khẽ lắc đầu
một cách đáng mến: - Á, Paven Ivannôvits! Ra ông như thế đấy!...
Tôi không thể làm thế nào nhắc lại đúng được những lời nói của con người
cao quí ấy. Nói năng với cái phong cách tao nhã mà các nhà văn tự phụ là
am hiểu giới thượng lưu thường cho các phu nhân quí tộc và các trang
phong lưu mã thượng vay mượn, bà ta nói đại khái rằng: “- Quả tim ông bị
chinh phục đến nỗi chẳng còn lại một góc lẻ loi nào dành cho những nạn
nhân của sự lãng quên của ông chăng” Nhân vật của chúng ta liền quay về
phía bà; có lẽ y sắp tặng bà một lời chúc tụng xứng đáng là của những
Zvônxki, Linxki, Grêmin và các sĩ quan khéo nói khác, nhân vật chính của
các tiểu thuyết hợp thời thượng {
Đó là những nhân vật của loại tiểu thuyết
