vườn, dưới ánh trăng; và cha nàng chắc cũng có thể gả con cho một kẻ giàu
sụ như một người Do Thái; nhưng không may y lại là một kẻ bỏ vợ (họ làm
sao mà biết Tsitsikôp đã có vợ rồi, chẳng ai biết vì sao cả). Vợ y, bị ruồng
rẫy, nhưng vẫn mê y; có biên cho tỉnh trưởng một cái thư hết sức lâm ly; và
trước sự từ chối chắc chắn của bố mẹ cô gái, Tsitsikôp mới quyết tâm bắt
cóc nàng.
Câu chuyện còn lại lưu hành theo một thuyết khác nữa: Tsitsikôp chưa có
vợ; nhưng là kẻ tinh quái, muốn ăn chắc, mới thắt chặt những quan hệ thân
mật với bà mẹ; rồi bất ngờ quay sang hỏi cô con; lòng đầy hối hận và bị
những lo ngại về tôn giáo giày vò, bà mẹ dứt khoát từ chối; thế là Tsitsikôp
quyết định bắt cóc cô con gái.
Chuyện này có kẻ thêm thắt vào, có kẻ sửa chữa lại; càng vào sâu các hang
cùng, ngõ hẻm, lại càng nhiều dị bản. Ở nước Nga, người thường dân thích
biết bao những lời đồn đại ác khẩu của giới thanh lịch; người ta bàn tán,
bình luận, thêu dệt thêm; trong cả những nhà mà xưa nay chưa từng gặp ai
hay biết gì về sự tồn tại của Tsitsikôp hết. Câu chuyện mỗi lúc một đậm đà,
một chính xác thêm. Khi nó đã được xây dựng hoàn thành rồi, tất nhiên là
nó đến tai Bà lớn tỉnh trưởng. Với tư cách là người mẹ gia đình, là đệ nhất
phu nhân trong thành phố, cuối cùng là một vị phu nhân, bà tỉnh trưởng
không thể ngờ đến một điều ô nhục như thế; con người đáng kính ấy liền
nổi cơn thịnh nộ, nổi trận lôi đình rất chính đáng. Cô thiếu nữ tóc vàng phải
chịu một cuộc tête à tête {
Tiếng Pháp trong nguyên bản, có nghĩa là cuộc
nói chuyện riêng giữa hai người
} với mẹ, khó chịu nhất, mà chắc là chưa
bao giờ một cô gái mười sáu tuổi đã phải trải qua. Bị phủ đầu bằng những
tràng chất vấn, trách móc, đe dọa, khuyên dỗ; cô gái tội nghiệp khóc sướt
mướt mà chẳng hiểu một chữ chết tiệt nào trong trận chửi mắng ấy cả.
Người lính gác cổng được lệnh không cho Tsitsikôp vào dinh vì bất cứ lý
do nào.
Công trình của họ hoàn thành về phía ấy rồi, hai phu nhân liền xô vào phe
nam giới, cố kéo những người đối lập theo cách nhìn của mình: các nông
phu chết chỉ là một mẹo lừa, cốt đánh lạc các mối nghi ngờ, để cho việc bắt
cóc chắc chắn thành công. Họ thuyết phục được vài người, lôi họ về phe
