ngay từ đầu truyện; ông liền công nhận rằng câu tục ngữ: Người Nga chỉ
sáng trí sau khi việc đã xong rồi, quả thật là đúng. Tuy vậy, ông ta cũng lấy
ngay lại được vẻ tự tin, và cố chữa sự lầm lẫn của mình, bằng cách viện dẫn
rằng người Anh đã đưa việc chế tạo máy móc đến một trình độ tinh xảo phi
thường. Theo các báo thì có kẻ đã chế được những cái chân gỗ hết sức thần
tình, chỉ bấm nhẹ một cái lò xo không ai trông thấy, là nó đưa anh đi ngay
đến nơi mà chẳng còn ai có thể tìm ra anh được nữa.
Nhưng chẳng một ai muốn tin rằng Tsitsikôp là đại úy Kôpêikin cả; ông
giám đốc bưu vụ đã đi quá xa. Tuy vậy, sự phỏng đoán tài tình của ông ta
đã làm cho các quan chức cao hứng lên; họ chẳng muốn thua kém ông chút
nào, nên lại đến lượt họ nêu ra những ức đoán, ít nhất cũng vô lý đến như
thế. Và dù có kỳ quái đến mấy, họ cũng đi đến chỗ đặt ra câu hỏi: Tsitsikôp
là Napôlêông trá hình chăng? Từ lâu, người Anh vẫn ghen ghét nước Nga
rộng lớn và hùng cường. Họ in ra cả những bức biếm họa vẽ một người
Nga nói chuyện với một người Anh; người Anh dắt một con chó và con chó
ấy là Napôlêông; hắn nói: “- Coi chừng, không nghe lời ta, ta thả con chó
nó xé xác ra!”. Biết đâu, họ đã chẳng để Napôlêông thoát khỏi Xên Hêlêna
{
Đảo ở giữa Nam Đại tây dương, nơi người Anh giam Napôlêông
} và ông
ta đang dong ruổi ngang dọc trên đất Nga, như Tsitsikôp vậy; nhưng cũng
có thể không phải là Tsitsikôp.
Dĩ nhiên, cách giải thích ấy cũng chẳng thỏa mãn nổi các quan chức của
chúng ta. Tuy vậy, sau khi nghĩ kỹ, họ cũng phải nhận rằng mặt Tsitsikôp
mà nhìn một bên, nom cũng giông giống chân dung của Napôlêông. Ông
cảnh sát trưởng, đã từng tham gia chiến dịch 1812 và có thấy Napôlêông rõ
ràng, không thể công nhận rằng Napôlêông cũng không cao hơn Tsitsikôp,
và dáng người của Napôlêông cũng có thể nói là không béo, không gày.
Chắc có những bạn đọc cho rằng những câu chuyện ấy là vô lý, khó tin; để
vừa lòng các bạn ấy, tác giả cũng đồng ý với họ. Nhưng, khốn thay, mọi
việc diễn ra đúng như vừa kể thật. Và như thế lại càng lạ lùng, vì thành phố
đang nói đây ở vào khoảng giữa hai kinh đô {
Kiểm duyệt bỏ câu này
}, chứ
