của cha, ông; nhưng không thấy rằng lịch sử đã được viết ra với lửa của
trời; rằng mỗi chữ đều sáng sủa rõ ràng; rằng từ đâu đâu cũng có một ngón
tay oai nghiêm chỉ vào nó, vào chính nó, vào cái thế hệ hiện tại này; mà nó
thì cứ thích thú trong việc chế nhạo người xưa và ung dung phạm những sai
lầm mới; để rồi sẽ đến lượt hậu thế chế nhạo lại nó.
Tsitsikôp hoàn toàn không hay biết gì về mọi việc xảy ra cả; lại vừa vặn lúc
ấy thì y bị cảm lạnh, kèm theo sưng và viêm cuống họng; đó là những thứ
quà mà khí hậu của nhiều tỉnh lỵ của chúng ta thường đãi khách không hề
tiếc. Sợ phải chấm dứt cuộc phù sinh, không kịp để lại những người nối
dõi; y quyết định nằm liền ba bốn ngày, không ra khỏi buồng; suốt thời
gian ấy y không rời khỏi miếng thuốc cao bằng lá cúc và long não; y luôn
luôn súc miệng bằng sữa đun với quả vả; xong rồi ăn các quả ấy. Để tiêu
những thì giờ nhàn rỗi bắt buộc đó, y lại lập danh sách mới, rất chi tiết, ghi
tất cả những nông phu mua được; y đọc rảo qua cuốn Công tước phu nhân
Đơ la Valie {
Tiểu thuyết dịch của nữ sĩ Pháp đơ Jănglix là nhà văn nước
ngoài được giới thượng lưu Nga ham thích nhất trong đầu thế kỷ XIX
} tìm
được một tập không trọn bộ trong hòm áo; y sắp xếp lại cho ngăn nắp cái
tráp đựng bút mực và đọc lại vài cái giấy tờ cất ở đấy. Nhưng chẳng mấy
chốc, y đã chán. Y không làm thế nào mà hiểu được tại sao chẳng có một
công chức nào đến hỏi thăm sức khỏe y cả; vì trước đấy, bao giờ cổng
khách sạn mà chẳng có xe đỗ: xe ông giám đốc bưu vụ, xe ông chưởng lý,
xe ông chánh án. Y đi đi lại lại như đo căn buồng; chốc chốc lại nhún vai.
Sau cùng, y thấy đỡ hẳn và sung sướng biết mình đã có thể đi ra ngoài, thở
khí trời, không hại gì cả. Chẳng đủng đỉnh gì nữa, y sửa sang cái bộ mặt;
mở tráp, y lấy xà phòng và cái chổi quệt xà phòng, rót nước nóng vào một
cái cốc và bắt đầu cạo râu; việc ấy kể cũng hợp thời, vì đưa tay lên cằm và
ngắm mình trong gương, y vội kêu lên: “Chao ôi, thật là một cánh rừng!”.
Có lẽ nói thế cũng hơi quá; nói là cái truông thì đúng hơn. - Cạo râu xong,
y mặc quần áo vội vội vàng vàng; đến nỗi đút chân vào ống quần, y bị
vướng, suýt ngã kềnh ra. Sau cùng, trang phục đã ấm ấp, ngưòi thơm phức
