ông cảnh sát trưởng, rồi nhà ông phó tỉnh trưởng, nhà ông giám đốc bưu vụ,
và nhà nhiều người khác; nhưng kẻ thì không tiếp, kẻ thì tiếp một cách lạnh
lùng và nói với y những lời lúng túng, vô nghĩa lý, đến nỗi y thấy ngờ rằng
họ bị loạn óc. Y đến gõ cửa nhiều nơi nữa, mong được biết rõ, ít nhất là
duyên cớ của cách cư xử kỳ quặc ấy; nhưng hoài công, vô ích. Thế là, như
ngây, như dại, y lang thang mãi trong thành phố, không thể biết đích xác
được rằng ai - chính mình hay là các công chức - đã bị loạn óc, và cái
chuyện phi lý hết sức này là giấc mê hay là sự thật.
Đêm xuống đã lâu rồi, y mới trở về khách sạn; sáng ra đi thì vui vẻ, phấn
chấn thế; giờ thì để giải phiền, y bảo dọn trà lên, rót ra một chén, rồi ngẫm
nghĩ đến cái tình thế kỳ quái của mình; bỗng cửa buồng mở ra, và Nôzđriôp
bước vào, thật chẳng ai ngờ.
- Tục ngữ có câu: Vì bạn thì bảy versta nào có phải là đi đường vòng, hắn
vừa nói, vừa bỏ mũ ra; tớ đi qua đây, thấy buồng cậu còn đèn, tớ nghĩ:
được, nó chưa ngủ, mình vào đây. À, trà đấy à, tuyệt! Tớ vui lòng uống một
tách; chẳng biết lúc nãy ăn chiều, tớ ngốn những thứ gì ghê tởm mà cái dạ
dày lại đâm ra cọc cạch thế này. Cậu nhồi cho tớ một tẩu thuốc lá đi. Đâu,
tẩu của cậu đâu rồi?
- Tôi không hút tẩu, Tsitsikôp trả lời lạnh lùng, cụt ngủn.
- Thôi đi, làm như người ta không biết cậu ấy! Ê, thằng người hầu của cậu
tên gì nhỉ? À, Vakhramêi, bảo đây!
- Không phải Vakhramêi, Pêtruska đấy.
- Thế nào?... Trước cậu nuôi thằng Vakhramêi cơ mà.
- Tôi có nuôi Vakhramêi nào bao giờ.
- Ừ, phải rồi, thằng người hầu của Điêriêbin mới là Vakhramêi. Cái thằng
Điêriêbin ấy, quả thật là may! Cậu hãy tưởng tượng, cô nó giận thằng con
trai, vì thằng này lấy một nông nô; rồi đem tất cả gia tài để lại cho
Điêriêbin. Tớ thật mong được một bà cô như thế… Nhưng cậu này, tại sao
cậu tránh mọi người thế, chẳng thấy cậu đi đâu nữa cả. Tất nhiên, tớ biết,
cậu bận vì những vấn đề khoa học, cậu lại ham đọc sách (Tại sao mà
Nôzđriôp nghĩ rằng Tsitsikôp ham đọc sách và nghiên cứu khoa học, chúng
