NHỮNG LINH HỒN CHẾT - Trang 258

thích để cho mọi thứ thèm muốn tự do phát triển. Y phải đổi chỗ, đến ở
thành phố khác, cố xuất đầu lộ diện nơi khác. Nhưng cũng không ăn thua.
Trong một thời gian rất ngắn, y phải thay đổi việc làm hai, ba lần. Toàn là
những việc ghê tởm, hèn hạ cả. Phải biết rằng Tsitsikôp là con người đoan
trang đứng đắn nhất, chưa từng thấy bao giờ. Dù lúc mới ra đời, bắt buộc
phải lui tới một xã hội thô lỗ, y vẫn giữ được trong sạch, đến tận nơi sâu
thẳm của tâm hồn; y chỉ thích làm việc trong những công sở mà bàn ghế
toàn gỗ đánh vecni và tất cả mọi thứ đều có vẻ sang trọng. Không bao giờ y
có thể buột mồm nói ra một lời khiếm nhã; và thấy những kẻ đồng sự tỏ ra
thiếu cung kính với chức tước và phẩm hàm, bao giờ y cũng lấy làm khó
chịu. Chắc bạn đọc lấy làm thích, tôi tin như thế, khi được biết rằng y thay
quần áo lót hai ngày một lần; và mùa hè nóng nực thì mỗi ngày một lần; bất
cứ mùi gì, dù hơi khó chịu một tí, cũng xúc phạm đến khứu giác của y. Bởi
vậy, mỗi khi Pêtruska tới cởi áo hay tháo ủng cho y bao giờ cũng nhét một
chiếc hoa cẩm chướng vào trong mũi. Trong nhiều trường hợp, y dễ xúc
cảm, chẳng khác nào một cô thiếu nữ; bởi vậy mà phải ở trong một môi
trường sặc mùi rượu mạnh và đầy những cử chỉ thô lỗ, đối với y quả là khó
chịu vô cùng. Dù cố nhẫn nhịn đến đâu thì trong những lúc vận bĩ ấy, y
cũng gày tọp và xanh hẳn đi. Trước kia y đã bắt đầu béo ra, thân hình đã
phì nộn, tròn trĩnh, nhìn đã bệ vệ; như bạn đọc đã từng quen biết. Đã nhiều
phen, ngắm mình trong gương, y bỗng nảy ra những ý nghĩ vui tươi: một
người vợ trẻ, mấy đứa con ngoan, và y mỉm cười; nhưng giờ đây, tình cờ
nhìn lại mình, y bất giác buột mồm kêu lên: “- Ôi! Thánh mẫu! Mình xấu
đến thế này cơ à?”. Và mãi rất lâu về sau, y vẫn không muốn soi gương
nữa.
Nhưng, nhân vật của chúng ta chịu đựng tất cả với một lòng nhẫn nhục phi
thường và cuối cùng được vào làm ngành thuế quan. Phải nói rằng y thầm
mơ, trộm ước được vào cái ngành ấy từ lâu. Y đã được thấy những nhân
viên thuế quan có bao nhiêu là đồ vật đẹp, quý từ ngoại quốc đưa vào: nào
là đồ sứ, nào là vải mịn mà họ gửi cho chị, em, cô, dì, cho bạn gái họ. Đã
nhiều phen, thở dài, y tự nhủ: “- Đấy là nơi mà ta nên vào! Ở gần biên giới,
đi lại với những người văn minh, và có thể dễ dàng kiếm được những chiếc