NHỮNG LINH HỒN CHẾT - Trang 265

Hội đồng Giám hộ cầm cho, đúng hai trăm rúp mỗi nông phu; thì rõ ràng là
được cái vốn hai chục vạn rúp rồi còn gì! Bây giờ đang là lúc tốt nhất; nhờ
ơn Chúa, một trận dịch vừa giết chết bao nhiêu người. Bọn trang chủ nướng
hết tiền vào bài bạc, tiệc tùng, nhiều tay phải đi làm công chức ở Pêterbua;
điền trang bỏ mặc, quản lý thế nào thì quản; mỗi năm càng mỗi chật vật
thêm mới nộp đủ thuế; đến nỗi anh nào cũng sẽ rất sung sướng để lại cho
mình những nông phu chết, dù chỉ là để khỏi phải đóng thuế thân; và có thể
nhân dịp này; mình kiếm được ít nhiều kôpêk gì chăng. Tất nhiên, việc
cũng khó đấy, gay đấy; mình có thể lại bị tóm và gặp nhiều rắc rối. Nhưng
trí thông minh trời cho là để sử dụng cơ mà. May mà cái mẹo này xem có
vẻ huyền hoặc, nói ra cũng chẳng ai tin. Thật ra, không có đất thì không thể
mua nông phu, cũng không thể cầm được. Nhưng mình sẽ mua nông phu để
đưa đi đinh điền, đi đinh điền cơ mà; hiện ở các tỉnh Tavriz và Kherxon, có
thể xin được đất mà chẳng mất gì, chỉ với điều kiện là di dân đến ở. Mình
sẽ di chuyển tất cả chúng nó đến đấy! Chúng cứ việc mà đến sinh cơ lập
nghiệp ở Kherxon! Việc di chuyển có thể tiến hành bằng con đường hợp
pháp. Nếu người ta đòi một chứng thư về các nông phu thì cũng chẳng sao;
mình có thấy gì trở ngại đâu. Mình sẽ đưa ra một giấy chứng nhận do đại
úy - quận trưởng cảnh sát ký. Có thể gọi trại đinh điền là ấp Tsitsikôvô hay
là làng Paplôpxkôê, theo tên thánh của mình cũng được”.
Cái kế hoạch lạ lùng nảy ra trong óc nhân vật của chúng ta như thế đấy; đối
với kế hoạch ấy, bạn đọc mà không biết ơn chăng nữa thì tác giả cũng phải
cảm bội, một lòng cảm bội khó mà tả xiết; vì cái ý kiến ấy mà không đến
với Tsitsikôp thì thiên trường ca này đã không ra đời được.
Sau khi đã làm dấu thánh giá, theo tục lệ Nga, y bắt tay vào việc. Lấy nhiều
cớ khác nhau, chẳng hạn như tìm một nơi ở; y đi dò xét nhiều miền trong
nước ta, nhất là những miền bị thiên tai, mất mùa, chết chóc, tàn phá nhiều
hơn cả; tóm lại là những nơi có thể mua những nông phu mà y cần, dễ dàng
và giá hời hơn cả. Không phải bất cứ trang chủ nào y cũng hỏi cầu may; mà
y chọn người hợp ý mình, hay là người có thể điều đình những việc mua
bán như thế không khó khăn gì; y cố làm quen người ta trước; khiến người
ta sẵn có thiện cảm với mình, để có thể, thì người ta biếu không, vì tình