các con ngựa cũng đã thiu thiu ngủ; còn Pêtruska thì cái mũ bay mất từ lâu,
cũng ngả người ra đằng sau, tựa đầu vào gối Tsitsikôp mà ngủ, khiến cho
Tsitsikôp phải đẩy ra. Xêlifan tỉnh dậy và vụt lấy, vụt để lên lưng con Vằn,
làm cho nó phải chạy nước kiệu; rồi hoa cây roi trên đầu cả ba con, hắn nói
giọng nho nhỏ, ê a như hát: “- Có gì mà sợ!”
Ba con ngựa rùng mình và kéo vun vút chiếc britska, nhẹ nhàng như một
cái lông. Xêlifan chỉ cần hoa roi, và kêu: “- Hê, hê, hê”; hắn nhảy chồm
chồm trên ghế, mỗi khi chiếc trôika lên hay xuống những cái dốc, nhiều vô
số trên đường trường; nhưng con đường cũng nghiêng và thấp dần xuống.
Người Tsitsikôp cũng nẩy nhè nhẹ trên chiếc đệm da, y mỉm cười vì y thích
đi nhanh.
Vả lại người Nga nào mà chẳng thích đi nhanh? Họ không thích thế nào
được, khi mà tâm hồn họ khát khao vui chơi, bay lượn và thỉnh thoảng lại
nói: “- Quỷ bắt hết cả đi!”. Người ta không thích thế nào được khi người ta
cảm thấy một mối nhiệt thành kỳ diệu? Có thể nói là một sức mạnh huyền
bí đã mang anh đi trên cánh. Ta bay và tất cả mọi vật cũng bay như ta; các
cột chỉ verxta đều bay, những gã lái buôn ta gặp, ngồi trên thành xe kibitka
{
Kibitka là xe chở hàng có mui
} cũng bay; rừng hai bên đường cũng bay
với những hàng cây tùng, cây bách âm u với những tiếng rìu bổ và tiếng
quạ kêu; tất cả những gì trên đường trường đều bay và mất hút vào nơi xa
xăm. Có cái gì ghê rợn trong những sự hiển hiện ngắn ngủi ấy mà sự vật
đều thoáng qua không kịp dừng lại; chỉ có bầu trời, những đám mây nhẹ và
mảnh trăng đi qua những đám mây ấy là trông còn đứng yên mà thôi. “- Ôi!
Trôika! Con chim - trôika: ai đã phát minh ra ngươi?” Ngươi chỉ có thể
sinh ra giữa một dân tộc dũng cảm; trên đất nước không làm cái gì nửa vời
này, mà đã lan ra như một vết dầu trên một nửa thế giới, chưa kịp đếm hết
trên bao nhiêu verxta, là đã mỏi mắt rồi!... Chiếc xe không có gì phức tạp,
người ta sẽ nói như thế: nó không được đóng bằng đinh ốc sắt, mà chỉ dựng
lên và lắp vào một cách đại khái, bằng rìu và dao gọt; do bàn tay khéo léo
của người mujik ở Iarôxlap. Người đánh xe không đi ủng to kiểu Đức; với
bộ râu và đôi bao tay, hắn ngồi lên xe, có quỷ biết là như thế nào; nhưng
khi hắn vừa khẽ nhướn người lên, hoa cây roi và cất tiếng hát, thì mấy con
