cũng đủ đem lại hạnh phúc cho tuổi thanh xuân của chàng rồi. Càng gần
đến ngày mãn khóa, lòng Anđrêi Ivannôvits càng xao xuyến. Chàng tự nhủ:
“- Đây chưa phải là cuộc đời, đây chỉ là bước chuẩn bị; cuộc đời thực sự sẽ
bắt đầu từ khi nào ta phụng sự Quốc gia; và đến lúc ấy ta sẽ có dịp tỏ ra
xuất sắc”.
Anđrêi Ivannôvits không buồn đoái nhìn đến cái phong cảnh vẫn khiến cho
khách đến đây đều phải bàng hoàng, ngây ngất; thậm chí chàng cũng không
nghiêng mình trước mộ hai cụ thân sinh. Cũng như tất cả những kẻ giầu
tham vọng khác, chàng lập tức đi Pêterbua, nơi mà, như ai nấy đều biết,
giới thanh niên đầy nhiệt huyết của chúng ta, từ khắp các nơi trên nước
Nga, đổ xô về để phụng sự, để tìm công danh, để xô đẩy, chen lấn nhau,
hay chẳng qua chỉ để có được một lớp sơn hào nhoáng của cái vốn lịch
duyệt kia, cái thứ lịch duyệt nhạt nhẽo, dối trá, lạnh lùng như băng giá.
Nhưng ngay từ đầu, khát vọng nhiệt thành của Anđrêi Ivannôvits đã bị ông
chú là Ônufri Ivannôvits, tư vấn quốc gia thực thụ {
Chức quan văn bậc thứ
tư, ngang hàng với chức thiếu tướng
} dội cho một gáo nước lạnh. Ông chú
nọ tuyên bố rằng cái chính là chữ phải viết cho tốt, bằng không thì đừng
hòng làm bộ trưởng hay chính khách gì cả. Chật vật lắm, nhờ có sự che chở
của ông chú, rốt cục chàng thanh niên mới kiếm được chỗ làm trong một
bộ. Người ta đưa Anđrêi Ivannôvits vào một gian phòng lộng lẫy sàn gỗ
đánh xi, bàn giấy sơn bóng lộ, chắc là nơi các vị đại thần trong triều ngồi
tham nghị; nhưng liền lúc ấy Anđrêi Ivannôvits trông thấy một đoàn người
ăn mặc trang nhã đang nghiêng đầu viết hí hoáy, bút lông ngỗng kêu xoèn
xoẹt; và khi người ta đưa người mới nhận việc đến một cái bàn, bảo chép -
cứ như là cố ý vậy - một tờ giấy chẳng có chút gì quan trọng (một tờ công
văn về một khoản tiền ba rúp, trao đi gửi lại đã sáu tháng rồi), thì một cảm
giác lạ lùng tràn vào lòng người công chức trẻ tuổi. Chàng ngỡ mình đang
ngồi trong một nhà trường, tiếp tục học lại; vì một lỗi lầm gì đấy, người ta
đã bắt chàng tụt một lớp. Những nhân vật ngồi xung quanh, Anđrêi
Ivannôvits thấy giống như những cậu học trò! Để cho sự giống nhau được
trọn vẹn, có một vài người đút một quyển tiểu thuyết dịch ngu xuẩn nào đó
