NHỮNG LINH HỒN CHẾT - Trang 306

chàng, thì chính chàng cũng không sao cầm được nước mắt. Chàng nghĩ
bụng: “Họ quý mình biết bao! Thế mà nào mình đã gặp họ bao giờ, mình
có bao giờ quan tâm đến họ đâu!”. Chàng liền tâm tâm niệm niệm rằng từ
nay sẽ chia sẻ công việc làm ăn với họ, để cho thật xứng đáng được họ yêu
quý và gọi là ân nhân. Chàng bắt tay vào điều khiển công việc. Chàng giảm
bớt lực dịch để cho nông dân được nhàn hơn. Viên quản lý đần độn kia bị
thải hồi. Việc gì chàng cũng muốn nhúng tay vào; chàng ra đồng, ra sân
đập lúa, ra sân phơi thóc, ra cối xay, trông nom những chuyến bốc hàng lên
thuyền, lên xà lan.
- Chà! Chà! Việc gì ngài cũng ngó đến, nông dân bảo nhau như vậy; và
chính những kẻ chây lười cũng bắt đầu gãi tai, gãi gáy.
Nhưng tình hình này chẳng được bao lâu. Con người mujik họ rất tinh
khôn; chẳng bao lâu họ đã biết rằng tuy ông chủ nhanh nhẹn và xốc vác
thật, nhưng vẫn chưa biết việc và ăn nói như trong cuốn sách. Thành thử,
tuy chưa đến nỗi hoàn toàn không hiểu gì nhau, nông nô và trang chủ vẫn
không sao hòa hợp được với nhau.
Tentietnikôp có dịp nhận thấy rằng trên đất mình, hoa màu mọc kém nhiều
so với đất của nông dân. Gieo thì gieo trước mà mọc thì lại mọc sau; ấy thế
mà người ta làm lụng có vẻ chăm chỉ lắm đấy. Tuy thế, chàng vẫn thân
hành coi những buổi lực dịch và phát vôtka thưởng cho những người làm
hăng. Lõa mạch, kiều mạch, kê của nông dân đã trổ bông từ lâu, mà của
chàng thì chỉ mới lên cây, chưa có đòng. Nói tóm lại, vị trang chủ bắt đầu
thấy rằng tuy ân huệ ban xuống đã nhiều mà nông dân của chàng vẫn gian
dối. Chàng thử trách họ, nhưng họ trả lời:
“- Thưa chủ nhân, sao chúng tôi lại không quan tâm đến quyền lợi của chủ.
Ngài đã trông thấy tận mắt chúng tôi cày, gieo hạt chăm chỉ như thế nào;
ngài còn sai thưởng cho chúng tôi cả một suất vôtka.”
Thế thì còn biết trả lời làm sao nữa!
“- Nhưng tại sao lúa mọc xấu thế? Tentietnikôp hỏi.
- Biết làm thế nào được? Chắc là sâu cắn rễ. Với lại mùa hè mà thế này thì
lúa xấu có gì là lạ? Không mưa được lấy một cơn.”
Nhưng Anđrêi Ivannôvits thấy rõ rằng trên những khoảng đất của nông