càng ủ ê, đờ đẫn hơn.
Tâm trạng của Anđrêi Ivannôvits Tentietnikôp là như vậy.
Một hôm theo thường lệ, chàng đang ngồi thờ thẫn bên cửa sổ thì rất đỗi
ngạc nhiên vì chẳng nghe thấy tiếng Grigôri và Perfiliepna cãi nhau; trái
lại, ngoài sân thấy có xôn xao lên ít nhiều. Anh đầu bếp và chị lau sàn nhà
chạy ra mở cổng. Cánh cổng mở ra, nhường lối cho một cỗ ngựa giống hệt
như những cỗ chạm trên các khải hoàn môn; ba cái đầu ngựa trông thẳng:
một cái bên phải, một cái bên trái, một ở giữa. Trên ghế xà ích có một
người đánh xe và một người tùy bộc mặc áo ngoài rộng, lưng thắt chiếc
khăn vuông. Ngồi ở phía sau là một ông đội mũ lưỡi trai, mình khoác áo
măng tô, cổ quấn một chiếc khăn quàng sặc sỡ. Khi chiếc xe quay ngang
trước thềm thì có thể nhận ra đó là một chiếc briska nhẹ có ổ díp. Người
khách ngồi trên xe, vẻ rất chững chạc, nhảy xuống đất một cách nhanh
nhẹn và ung dung; dáng dấp gần như của một quân nhân.
Anđrêi Ivannôvits đâm lo, tưởng khách là một viên chức nào. Cần phải nói
rằng hồi còn trẻ, chàng đã dính líu vào một việc dại dột. Hai anh khinh binh
triết gia, đầu óc đầy sách vở, một nhà mỹ học nửa mùa và một tay cờ bạc
phá sản, đã lập ra một hội từ thiện dưới sự chỉ đạo tối cao của một lão bợm
già, hội viên thợ nề tự do, cũng là một con bạc nhưng nói năng khá hùng
biện. Hội tự đề ra một mục đích to tát: bảo đảm hạnh phúc cho loài người
từ sông Thêmx đến bán đảo Kamtsatka {
Nghĩa là từ nước Anh đến nước
Nga, từ Tây Âu sang Đông Á
}. Hội cần những số tiền khá lớn; các hội viên
giàu lòng từ thiện đã cúng những món rất to. Những món tiền ấy đi đâu?
Chỉ có vị chỉ đạo tối cao của hội biết. Tentietnikôp đã bị hai người bạn
thuộc hạng người có đầu óc cay cú, lôi cuốn vào hội. Đó là những anh
chàng tốt bụng; nhưng vì có cái thói quen nâng cốc chúc khoa học, chúc
học vấn, chúc tiến bộ quá nhiều; nên đã trở thành những con ma men thực
thụ. Chẳng bao lâu Tentietnikôp đã trấn tĩnh lại và đoạn tuyệt với môi
trường ấy. Nhưng hội nọ đã có tai tiếng vì một số hành vi ít có phần xứng
đáng với những người thượng lưu; cho nên về sau cảnh sát đã phải can
thiệp… Vì vậy, dù đã đoạn hẳn với bọn họ. Tentietnikôp cũng vẫn chưa lấy
làm yên tâm; điều đó cũng không có gì là lạ. Cho nên khi thấy cổng mở,
