ước mơ đang làm cho người đó quên đi trong chốc lát cái thực tế buồn tẻ;
đang chào mời trêu ghẹo y, kích thích trí tưởng tượng của y và được y nâng
niu; dù y có biết chắc rằng những ước mơ đó sẽ chẳng bao giờ trở thành sự
thật?
Chốn thôn quê đã chiếm được thiện cảm của các gia nhân của Paven
Ivannôvits. Cũng như chủ họ, ở đây họ thấy khoan khoái lắm. Chẳng bao
lâu Pêtruska đã kết bạn với anh coi kho Grigôri, tuy buổi đầu cả hai đều lên
mặt bề trên với nhau. Pêtruska những muốn lòe Grigôri bằng cách kể ra
những nơi mình đã đi qua; nhưng Grigôri liền đưa Pêterbua ra, khiến hắn
phải cụt vòi, vì hắn chưa từng biết Pêterbua. Để vớt vát, Pêtruska khoe rằng
những nơi mình đã đi cách xa như thế nào; nhưng Grigôri lại kể ra những
nơi chẳng hề thấy có trên một bản đồ nào, cách đấy những hơn ba vạn
verxta; thành thử anh đày tớ của Paven Ivannôvits chỉ còn biết há hốc mồm
ra và lập tức bị đám gia nhân chế giễu. Tuy vậy, rốt cuộc hai bên kết bạn rất
thân. Ở đầu làng có lão Pimen hói đầu, có họ hàng với khắp dân làng, mở
một quán rượu lấy tên là Akumka; hai ông bạn nhà ta trở thành hai cột trụ
của cái quán này; suốt ngày lúc nào cũng thấy họ ngồi đấy.
Xêlifan thì bị một sức cám dỗ khác. Trong làng, tối nào cũng có những đám
tụ tập vừa hát, vừa nhảy những điệu vũ quay tròn mùa xuân. Những cô gái
rất xinh, người cao dong dỏng; ngày nay trong các thị trấn lớn cũng khó tìm
được những cô như thế; khiến cho hắn phải giương mắt tròn xoe ra hàng
giờ. Thật khó mà nói rõ cô nào là cô đẹp nhất. Cô nào ngực và cổ cũng
trắng nõn, đôi mắt cũng say đắm, dáng đi cũng kiêu hãnh, cô nào cũng có
một bím tóc dài chấm thắt lưng.
Khi cầm những bàn tay trắng nõn của họ, quay vòng chầm chậm; khi cùng
với mấy gã trai khác hắn tiến lên trước mặt những cô gái, giọng lanh lảnh
đang mỉm cười hát:
Các boi-a ơi, hãy chỉ chàng tân lang… {
Dân ca hát trong lễ cưới
}
Trong khi chiều xuống nhè nhẹ ở xung quanh; và từ bên kia sông dội lại
tiếng vọng của điệu hát lan đi buồn buồn; những khi ấy, hắn không biết
mình ra làm sao nữa. Khi mơ cũng như khi tỉnh, buổi sáng sớm cũng như
buổi chiều hôm, về sau hắn cứ ngỡ như vẫn còn nhảy múa vòng tròn và tay
