NHỮNG LINH HỒN CHẾT - Trang 336

nên y van nài Tentietnikôp ít nhất phải hứa im lặng và đừng cải chính việc
này, để y khỏi mất tín nhiệm của vị tướng.
Sau đó là chuyến đi đến điền trang vị tướng, cuộc gặp gỡ giữa Tentietnikôp
với Bêtrisep và Ulinka, và cuối cùng là bữa ăn chiều. Theo tôi thì đoạn
miêu tả bữa ăn này là đoạn hay nhất trong tập hai. Vị tướng ngồi ở giữa,
bên phải là Tentietnikôp và người Tây Ban Nha, bên trái là Tsitsikôp và
Ulinka; bà gia sư người Anh ngồi giữa Ulinka và người Tây Ban Nha; ai
nấy đều vui vẻ và hài lòng. Vị tướng rất sung sướng vì đã giảng hòa với
Tentietnikôp và vì được dịp nói chuyện với một người đang soạn một bộ
lịch sử các tướng lĩnh; Tentietnikôp thì rất sung sướng vì được ngồi gần
ngay trước mặt Ulinka; hai người thỉnh thoảng lại đưa mắt nhìn nhau; cô
thiếu nữ thì rất sung sướng vì người mình yêu đã trở lại với gia đình và đã
giảng hòa với cha mình. Tsitsikôp cũng thỏa lòng vì được đóng vai trò
người hòa giải trong các gia đình giàu sang và đài các này. Bà gia sư người
Anh đưa mắt nhìn quanh một cách sỗ sàng; người Tây Ban Nha thì chăm
chú nhìn vào đĩa ăn và chỉ ngước mắt lên khi người nhà dọn lên một món
mới: ông ta lập tức nhận ra miếng nào ngon nhất và đưa mắt dõi theo miếng
ấy, trong lúc nó đi quanh bàn tiệc, mãi cho đến khi nó được trút sang đĩa ăn
của một người nào đấy. Sau món thứ hai, vị tướng nói chuyện với
Tentietnikôp về cuốn sách mà chàng đang soạn, và nhắc đến năm 1812.
Tsitsikôp đâm hoảng và lo sợ chờ đợi câu trả lời. Nhưng Tentietnikôp đã
khéo léo thoát ra khỏi tình trạng khó xử; chàng phân trần rằng việc soạn
lịch sử chiến dịch và lịch sử những nhân vật đã tham gia chiến dịch không
phải là việc của mình; vì đã có nhiều sử gia viết về thời đó. Nhưng năm
1812 không phải chỉ đáng ghi nhớ vì những chiến công oanh liệt; phải xét
giai đoạn này theo một quan điểm khác kia. Theo ý chàng thì điều quan
trọng hơn cả là lúc bấy giờ toàn dân đã nhất tề đứng dậy, muôn người như
một, để bảo vệ tổ quốc; là mọi sự suy tính, mọi thủ đoạn bon chen, mọi dục
vọng đều phải im hơi lặng tiếng; là tất cả các giai cấp đều ra sức thi thố
lòng yêu nước, mỗi tầng lớp đều nô nức dốc hết tài sản cuối cùng và hy
sinh tất cả để cứu nước. Đó chính là điều quan trọng nhất trong cuộc chiến
tranh này, và cũng là điều mà chàng có ý định miêu tả; cố sức đưa ra ánh