đến nỗi - bây giờ tôi vẫn còn nhớ - tôi nghẹt thở khi nghe Gôgôn đọc;
Gôgôn đọc rất hay {
Gôgôn nổi tiếng về đọc tác phẩm văn học một cách
diễn tình: nguyên thời thanh niên Gôgôn đóng kịch rất giỏi, được các bạn
bè công nhận là có “một tài hoa đặc biệt lớn lao” nhất là đóng vai nữ; có
người cho là không có một nữ diễn viên nào, dù là ở Mạc-tư-khoa hay
Pêterbua, đã đóng được vai Prôxtakôva trong hài kịch Thanh niên quý tộc
của Fônvizin đạt như Gôgôn hồi mười sáu tuổi
}.
Lòng tràn đầy hạnh phúc, Tentietnikôp khóc, nguyện sẽ hiến cả cuộc đời
mình cho người yêu. Vừa lúc ấy Tsitsikôp hiện ra ở cuối lối đi trong vườn.
Tentietnikôp ôm chầm lấy y, cảm ơn y. “Ông là ân nhân của tôi. Tôi có
được hạnh phúc cũng là nhờ ông; tôi biết làm thế nào để bày tỏ lòng biết ơn
của tôi đối với ông?... Cả cuộc đời của tôi cũng chưa chắc đã báo đền
được…” Tsitsikôp lập tức nảy ra một ý tài tình: “- Ồ không phải, y đáp,
toàn là do tình cờ mà nên cả; và tôi rất lấy làm mừng; nhưng nếu ông muốn
trả ơn cho tôi thì dễ lắm. - Thế nào? Trả ơn ông bằng cách nào? Xin ông
mau mau cho tôi biết?”. Tsitsikôp liền đưa chuyện ông bác tưởng tượng của
y ra, và nói rằng mình cần phải có ba trăm nông phu, ít nhất là trên giấy tờ.
“Nhưng tại sao ông lại cần những nông phu đã chết làm gì?” Tentietnikôp
chưa hiểu rõ Tsitsikôp muốn gì, nên hỏi lại; đoạn nói tiếp: “Tôi có ba trăm
nông phu: tôi sẽ làm giấy bán cho ông cả ba trăm, ông sẽ đưa tờ giao kèo
cho ông bác xem, và khi ông ta đã để lại điền trang cho ông, thì chúng ta sẽ
hủy nó đi.” Tsitsikôp ngẩn cả người ra. “- Ô kìa! thế ông không sợ tôi lừa…
lạm dụng lòng tin cậy của ông hay sao?” Nhưng Tentietnikôp không để cho
y nói hết đã kêu lên: “Sao? Tôi mà lại đi ngờ ông, ngờ một người đã đem
lại cho tôi một cái còn quý giá hơn cả đời sống!”. Hai người ôm choàng lấy
nhau, và công việc giữa đôi bên như vậy là đã thỏa thuận.
Tối hôm ấy, Tsitsikôp đi ngủ với một cõi lòng thanh thản. Hôm sau, vị
tướng mở một cuộc hội nghị gia đình. Cần phải báo cho họ hàng biết lễ
đính hôn của Ulinka như thế nào đây? Nên gửi thư, phái người nhà đi báo
tin, hay thân hành đi lấy? Bêtrisep có vẻ băn khoăn lo lắng về thái độ của
công tước phu nhân Yuziakina và những người bà con tai to, mặt lớn khác
