NHỮNG LINH HỒN CHẾT - Trang 337

sáng mọi chi tiết trong những chiến công vô danh đó, trong những sự hy
sinh cao cả nhưng tối tăm đó! Tentietnikôp nói khá dài, và rất nhiệt thành.
Bêtrisep hân hoan nghe chàng nói; đây là lần đầu ông được nghe những lời
lẽ nồng nhiệt như vậy; một giọt lệ long lanh như một viên kim cương vô
giá đọng trên bộ ria mép hoa râm của vị tướng. Ulinka đắm đuối nhìn
Tentietnikôp; bao nhiêu tâm trí của nàng dồn hết vào những lời lẽ của
chàng; nàng nghe say sưa, ngây ngất như nghe nhạc; nàng yêu
Tentietnikôp; nàng tự hào về chàng! Người Tây Ban Nha càng chúi đầu vào
đĩa ăn; bà gia sư người Anh đưa mắt ngơ ngác nhìn khắp mọi người, không
hiểu lấy được một chữ. Tentietnikôp dứt lời, ai nấy trầm ngâm, xúc động…
Tsitsikôp cũng muốn góp chuyện. Y là người đầu tiên lên tiếng phá tan sự
im lặng, y nói: “Phải, năm 1812 lạnh ghê người! - Vấn đề không phải ở chỗ
lạnh hay ấm”, vị tướng vừa đáp vừa đưa mắt nghiêm nghị nhìn Tsitsikôp,
khiến y luống cuống. Vị tướng giơ tay cho Tentietnikôp và ôn tồn cảm ơn
chàng; nhưng sự đồng tình mà Tentietnikôp đọc được trong đôi mắt Ulinka
cũng đủ cho chàng thấy mình là người có diễm phúc. Câu chuyện các
tướng lĩnh bị quên đi. Suốt ngày hôm ấy, mọi người đều thấy vui thích.
Tôi không nhớ các chương sau kế tục nhau theo thứ tự nào; nhưng tôi nhớ
rằng sau ngày hôm ấy Ulinka đã quyết định nói chuyện nghiêm trang với
bố về Tentietnikôp. Trước cuộc nói chuyện có tính chất quyết định này, một
buổi chiều Ulinka ra viếng mộ mẹ, cầu nguyện để củng cố thêm quyết tâm.
Rồi nàng đến quỳ xuống dưới chân bố, van xin bố cho phép nàng lấy
Tentietnikôp. Sau một thời gian do dự, rốt cục vị tướng cũng thuận. Việc
này xảy ra sau cuộc giảng hòa mấy ngày. Thấy việc trăm năm đã quyết định
xong, Tentietnikôp lòng đầy hạnh phúc, rời Ulinka một lát và chạy ra vườn.
Chàng cần đứng riêng một mình. Hạnh phúc làm cho chàng nghẹt thở… Ở
đây Gôgôn có được hai trang trữ tình tuyệt tác. Vào một buổi trưa hè nồng
nực, Tentietnikôp đứng trong một khu vườn um tùm râm mát, chìm sâu
trong im lặng. Bằng một bút pháp điêu luyện, Gôgôn gợi lên từng cành cây,
làn không khí nóng hầm hập như lò lửa, những con dế và những côn trùng
khác bò trong đám cỏ, và cuối cùng là những cảm xúc của Tentietnikôp, kẻ
đang yêu và được yêu. Đoạn miêu tả này đẹp đẽ, nhiều màu sắc, nên thơ