NHỮNG LINH HỒN CHẾT - Trang 362

hợp lý. Việc của ông sẽ được giao cho một người mà năng lực bằng tất cả
mọi người khác, lo liệu: nó tốt nghiệp Đại học. Tôi có những nông nô như
thế đấy! Để khỏi mất thì giờ vàng ngọc, xin mời ông chờ cho một lát ở thư
viện - ông đại tá vừa nói vừa mở một cánh cửa bên, ở đấy có giấy, bút mực,
bút chì. Ông cứ việc dùng: ông là chủ nhân ở đây. Ánh sáng văn hóa phải
thấu đến mọi người.
Thư viện là một gian phòng rộng thênh thang; quanh tường, sách bày suốt
từ sàn nhà lên đến trần. Lại còn có cả những động vật nhồi rơm. Sách thuộc
đủ các ngành; lâm nghiệp, chăn nuôi, làm vườn; có những tạp chí chuyên
môn về đủ các vấn đề, loại tạp chí mà người ta chỉ đặt mua, chứ chẳng ai
đọc cả. Thấy những sách, báo này chẳng có gì hấp dẫn, Tsitsikôp tìm sang
một tủ khác. Lại thất vọng: đó là sách triết học. Sáu pho sách to tướng hiện
ra trước mắt y, nhan đề là: Dẫn luận khai tâm vào lĩnh vực tư tưởng. Lý
luận về tính khái quát, về tổng thể và về bản chất; ứng dụng vào việc lý giải
những nguyên lý hữu cơ của sự giải thể tương hỗ của sức sản xuất xã hội.
Giở trang nào cũng thấy nói toàn những hiện tượng, tiến hóa, trừu tượng,
trực giác, đặc chất và những gì gì nữa, có trời biết. “- Của này không phải
dành cho hạng mình”. Tsitsikôp nghĩ thầm và quay sang một tủ thứ ba. Tủ
này đựng sách về mỹ thuật. Paven Ivannôvits lấy ra một pho lớn, những
bức tranh khỏa thân vẽ theo đề tài thần thoại khiến y chú ý. Loại tranh này
rất hợp khẩu vị của những kẻ độc thân đã có tuổi ít nhiều, và đôi khi cũng
vừa ý những ông già thường hứng tình khi xem vũ kịch ba lê hay những trò
kích thích khác. Xem kỹ hết pho sách này, Tsitsikôp toan lấy một cuốn
khác cũng về loại ấy; thì bỗng thấy đại tá Kôskariôp bước vào, vẻ hoan hỉ,
tay cầm tờ giấy.
- Xong xuôi cả rồi, mà xong xuôi một cách hoàn hảo! Con người mà tôi đã
nói chuyện với ông quả là một thiên tài. Cho nên tôi đánh giá hắn ta cao
hơn hết thảy mọi người và sẽ lập riêng cho một mình hắn cả một nội các.
Ông xem, trí tuệ minh mẫn biết bao, và chỉ có mấy phút là đã giải quyết
được mọi việc!
“Đội ơn Chúa!”, Tsitsikôp nghĩ thầm và chuẩn bị nghe. Ông đại tá bắt đầu
đọc.