Nicolas Vassilievitch Gogol
Những linh hồn chết
Dịch giả: Hoàng Thiếu Sơn
Chương thứ tư
Hôm sau mọi việc đều được dàn xếp hết sức ổn thỏa. Kôxtanjôglô vui lòng
cho vay một vạn rúp không lấy lãi, không bắt bảo đảm gì cả, chỉ lấy một tờ
biên lai mà thôi; đủ biết ông ta sốt sắng giúp cho mọi người thành trang chủ
như thế nào.
Ông ra dẫn Tsitsikôp đi xem khắp cả cơ nghiệp của mình. Không một phút
nào bị bỏ phí; không có một chỗ nào sơ suất; nông dân làm gì cẩu thả một
chút là có lời nhận xét ngay. Có ai làm ăn nhếch nhác là Kôxtanjôglô, con
người trăm mắt, nghìn tai, lập tức chấn chỉnh lại. Không nơi nào thấy có kẻ
lười biếng. Vẻ đồng tình và mãn nguyện lộ rõ trên mọi khuôn mặt. Nhờ
một lối tổ chức đơn giản mà hoàn thiện, mọi việc đều tự động tiến hành.
Lối xen kẽ đồng lúa với rừng cây gây cho Tsitsikôp một ấn tượng rất mạnh.
Bao nhiêu việc đã được con người ấy thực hiện, không ồn ào, không cần
vạch những kế hoạch phức tạp, cũng không cần biện luận về những phương
sách bảo đảm sự phồn vinh cho nhân loại! Ngược lại, người dân thủ đô
sống một cuộc đời thật là vô ích, suốt ngày ở trong các phòng khách, tuôn
ra những câu chuyện nhạt nhẽo và trượt chân trên những sàn gỗ đánh xi!
Tất cả những điều đó đều củng cố cho Paven Ivannôvits cái ý muốn tậu một
điền trang.
Kôxtanjôglô tự mình đưa khách đến gặp Khlôbuiep, để cùng xem xét điền
trang. Sau một bữa ăn sáng thịnh soạn, cả ba người ngồi vào chiếc xe của
Paven Ivannôvits, bấy giờ y đang hết sức cao hứng; chiếc xe hai bánh của
chủ nhân đánh không đi theo sau. Con Yarb chạy ở phía trước đuổi chim
chóc bay tán loạn. Suốt mười lăm verxta đồng lúa và rừng cây của
Kôxtanjôglô kế tiếp nhau. Qua hết rồi là quang cảnh đổi khác ngay: lúa
mọc thưa thớt, những gốc cây đã bị đẵn chứ không phải là rừng nữa. Tuy ở
