tỉnh, vốn dòng dõi Do Thái, nói lơ lớ giọng Đức. Tsitsikôp đã mua được
một súc vải Hà Lan mịn để may sơ mi và hai hộp xà phòng thượng hảo
hạng, thứ xà phòng mà sở thuế quan Rađizivilôp {
Thị trấn nhỏ ở miền
Vôlưni, hồi ấy là một thị trấn quan ải ở giữa nước Nga và nước Áo
} ngày
trước vẫn cung cấp, có cái đặc tính huyền diệu làm cho da dẻ mịn màng và
trắng trẻo lạ lùng. Trong khi Tsitsikôp đang ra tay sành sỏi mua những thứ
hàng cần thiết cho mọi người thượng lưu đó, thì có tiếng bánh xe lăn khẽ
rung các cửa kính, và Alexêi Ivannôvits Lênitxưn Đại nhân bước vào.
- Quan lớn thấy tấm vải, mấy bánh xà phòng và những hàng vặt này thế
nào? Tôi vừa mua hôm qua đấy.
Nói xong, Tsitsikôp đội lên đầu một chiếc mũ chụp thêu kim tuyến và đính
ngọc trai giả, trông uy nghi như một vị quốc vương Ba Tư.
Nhưng Quan lớn không trả lời câu hỏi của Tsitsikôp mà lại nói, vẻ ưu tư: -
Tôi có chuyện cần nói với ông.
Người lái buôn nói giọng Đức lập tức được mời ra ngoài; hai người ngồi lại
với nhau.
- Gặp rắc rối rồi đấy! Người ta vừa phát hiện ra một chúc thư khác của mụ
già, lập cách đây năm năm, để lại một nửa điền trang cho một tu viện; nửa
còn lại thì chia cho hai đứa con nuôi, và trước sau chỉ có thế!
Tsitsikôp luống cuống…
- Nhưng tờ chúc thư không đáng kể. Nó không có giá trị gì hết: nó bị tờ thứ
hai hủy bỏ; y nói thế.
- Việc hủy bỏ này không thấy nói đến trong chúc thư thứ hai.
- Nhưng hiển nhiên là như thế rồi, còn phải nói gì nữa. Tôi biết rất rõ ý
nguyện của người quá cố: lúc ấy tôi ở cạnh bà ta; tờ chúc thư thứ nhất
không có hiệu lực. Ai ký? Ai làm chứng?
- Tờ chúc thư này được nhận thực rất hợp thức và có chữ ký của hai nhân
chứng: Khavanôp và Burmilôp, nguyên thẩm phán Tòa án Lương tâm
{
Theo sổ tay của Gôgôn thì đó là một tòa án độc lập không thuộc quyền
tỉnh trưởng, mà các thẩm phán lấy lương tâm xét xử chung thẩm, không có
thủ tục khống tố, những vụ mà luật pháp được khinh giảm, như những vụ
mà can phạm là vị thành niên, người điên
}.
