bài mà thôi. Không được đâu, ông Xêmiôn Xemiônôvits ạ, ông hãy giao
các cháu cho tôi; ở với ông, chúng sẽ hư hỏng. Ông hãy suy nghĩ cho chín:
sự nhàn rỗi đã làm hỏng đời ông; ông cần phải trốn nó đi mới được. Làm
sao có thể sống mà không phụ thuộc vào cái gì cả được? Người ta phải có
một nhiệm vụ gì chứ. Ngay như kẻ làm công nhật cũng có ích cho cái gì đó.
Bánh hắn ăn là hạng bánh một kôpek, quả có như vậy; nhưng đó là cái ăn
kiếm được bằng mồ hôi, nước mắt, và hắn thấy có hứng thú trong khi làm
việc.
- Ông Afanaxi Vaxiliêvits ạ; quả tình tôi đã cố thử thắng bản thân. Nhưng
chẳng ăn thua gì! Tôi già rồi, tôi đã thành bất lực rồi. Đi làm công chức ư?
Tôi đã bốn mươi lăm tuổi đầu, chả nhẽ lại đi ngồi cùng bàn với bọn sai
nha? Hơn nữa, tôi không ăn của đút được. Tôi sẽ làm hại thân tôi và làm
hại người khác. Vả lại họ đã có cách với nhau cả. Không xong, ông
Afanaxi Vaxiliêvits, tôi đã nghĩ chín rồi; tôi đã điểm qua tất cả các chức vụ;
dù ở chức vụ nào tôi cũng sẽ bất lực. May ra chỉ có nhà dưỡng lão là thích
hợp với tôi.
- Nhà dưỡng lão là để cho những người đã từng làm việc; còn những kẻ
suốt thời thanh niên chỉ chơi bời, thì người ta trả lời họ như con kiến trả lời
con ve: Thế thì bây giờ anh múa đi! {
Trong bài thơ ngụ ngôn của thi hào
Pháp La Fôngten. Con ve và con kiến, con ve vô tư lự hát suốt mùa hè, đến
mùa đông không có gì ăn phải đến vay con kiến cần kiệm và biết lo xa, bị
con này hỏi mỉa: mùa hè làm gì. Ve trả lời là mùa hè mải hát, thì kiến bảo:
“- Thế thì bây giờ múa đi!”
} Vả lại ngay ở nhà dưỡng lão người cũng làm
việc, chứ có phải đánh bài uyxt đâu. Xêmiôn Xemiônôvits ạ, Murazôp vừa
nói vừa nhìn ông ta chằm chằm; ông tự dối mình và lừa cả tôi nữa.
Murazôp nhìn vào tận mắt ông ta; nhưng ông Khlôbuiep đáng thương kia
chẳng biết trả lời ra sao cả và Murazôp thấy thương hại.
- Này, ông Xêmiôn Xemiônôvits ạ… Ông đọc kinh; ông đi nhà thờ, tôi biết;
ông không bỏ sót một lễ chiều, lễ sáng nào. Dù không thích dậy sớm, ông
vẫn đi lễ, ông đi từ bốn giờ sáng trong khi mọi người còn ngủ.
- Đó là việc khác, Afanaxi Vaxiliêvits ạ. Tôi làm như thế không phải vì thế
gian, mà vì Đấng đã phán truyền cho tất cả chúng ta sống trên thế gian. Tôi
