NHỮNG LINH HỒN CHẾT - Trang 421

chừng mực mà sức tôi có thể làm được; tôi sẽ tự quên mình; tôi sẽ quên
những cuộc truy hoan ở thành thị, tôi sẽ sống một cuộc đời giản dị, điều độ.
- Cầu Chúa phù hộ cho ông giữ vững ý định ấy! Ông già nói, lòng vui
mừng khôn xiết. Tôi sẽ hết sức xin công tước tha ông. Không biết có xin
được hay không; dù sao, ông cũng sẽ được đối xử khoan hồng hơn. Ông
cho phép tôi hôn ông. Vì ông đã đem đến cho tôi một niềm vui lớn. Cầu
Chúa phù hộ cho ông! Tôi đến gặp công tước đây.
Tsitsikôp ngồi lại một mình.
Cả con người y xao xuyến, bồi hồi, rồi tâm hồn y dịu lại. Ngay đến bạch
kim là kim loại ít sợ lửa nhất, cũng phải chảy ra khi ngọn lửa trong lò to
lên. Nếu thổi to ngọn lửa làm cho độ nóng không thể chịu được nữa, thì
chất kim loại kiên gan kia sẽ trắng ra và chảy thành nước; con người rắn rỏi
nhất cũng vậy, cũng tan đi trong lò lửa của hoạn nạn, khi hoạn nạn tăng lên,
và như một ngọn lửa vô địch, tấn công cái bản chất đã chai sạn của hắn…
“Mình thì không biết và không cảm thấy điều thiện, nhưng mình sẽ đem hết
sức làm cho người khác cảm thấy. Mình xấu xa và không xứng đáng;
nhưng mình sẽ dùng hết sức để làm cho người khác tránh điều xấu. Mình là
một con chiên ghẻ; nhưng mình sẽ cố gắng cho khỏi gây nên tai tiếng ô
nhục. Mình sẽ làm lụng, sẽ đổ mồ hôi nước mắt, mình sẽ làm ăn lương
thiện để có ảnh hưởng tốt đối với kẻ khác! Quả tình có thể nói là mình đã
thành người hoàn toàn vô dụng! Nghề nông làm cho mình thích, mình có
những đức tính cần kiệm, tháo vát, biết lo xa, cả tính nhẫn nại nữa. Chỉ cần
có quyết tâm là được…”.
Tsitsikôp suy nghĩ như vậy. Những khả năng tinh thần của y như bừng tỉnh,
tự nhận thức được bản thân. Do một bản năng mơ hồ, trong thâm tâm y
dường như đã bắt đầu hiểu rằng có một bổn phận mà con người phải làm và
có thể làm trọn ở bất cứ nơi nào trên trái đất; bất chấp những hoàn cảnh,
những nhiễu loạn, những khó khăn quanh mình. Và đời sống cần cù, xa
tiếng ồn ào của thành thị, xa những sự cám dỗ mà con người đã phát minh
ra trong cảnh nhàn cư, sao nhãng công việc; đời sống đó bắt đầu hiện lên
trước mắt y rõ nét đến nỗi y gần quên hết vị đắng cay của cảnh ngộ mình.
Có lẽ y còn sẵn sàng tạ ơn Thượng đế về cái vố nặng nề này, miễn là người